Πολλά καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων τα περνούσα (παρέα με τον αδερφό μου) κοντά στον παππού μου το Γιάννη, που έβοσκε τα πρόβατα στον Αμάρμπεη. Το κοπάδι ανέβαινε στο βουνό συνήθως με το που σταματούσε το "καζάνι" (τέλη Ιούνη με αρχές Ιούλη) και έμενε εκεί μέχρι τον "Αντριά" (τέλη Νοέμβρη με αρχές Δεκέμβρη) περίπου, ανάλογα με τον καιρό.
Είχαμε στάνες σε διάφορα σημεία του βουνού, οπότε μπορούσαμε να διανυκτερεύουμε οπουδήποτε. Πολλές φορές το "γρέκι" (το μέρος που περνούσε τη νύχτα το κοπάδι) άλλαζε ακόμα και κάθε βράδυ! Υπήρχαν όμως τέσσερα-πέντε σταθερά σημεία διανυκτέρευσης που ήταν και τα πιο βασικά! Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γνωρίζουμε το βουνό απ' έξω κι ανακατωτά!
Γνωρίζαμε το βουνό σπιθαμή προς σπιθαμή! Δε νομίζω να υπήρχε πλαγιά που να μην είχαμε κοιμηθεί, δέντρο που να μην είχαμε καθίσει από κάτω, πηγή που να μη μας είχε ξεδιψάσει, καρπός που να μην τον είχαμε γευτεί!
Τα βράδια ξαπλώναμε ανάσκελα και προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε τη Μικρή και τη Μεγάλη Άρκτο και άλλους αστερισμούς ή αστέρια να πέφτουν. Αν τύχαινε να κάνουμε "γρέκι" στην κορυφογραμμή του Αμάρμπεη, προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε (από τα φώτα τους) πού βρισκόταν καθένα από τα 12 χωριά της πίσω πλευράς, του κάμπου (Τσαπουρνιά, Φαρμάκη, Μηλέα, Γιαννωτά, Βουβάλα, ...), όπως μας τα είχε πει και δείξει ο παππούς!
Αν και ανεβήκαμε πάρα πολλές φορές στην κορυφή του βουνού και συχνά περνούσαμε και προς την πίσω πλευρά με το κοπάδι (χωρίς ποτέ να έχουμε προβλήματα με τους τσοπάνηδες των γειτονικών χωριών-μια και η κορυφογραμμή ήταν το σύνορο κι αποτελούσε ένα είδος υφαλοκρηπίδας ή FIR μεταξύ των χωριών), αυτά ποτέ δεν τα προσέξαμε! Βλέπαμε την τσιμεντένια κολώνα της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στη "Σημαία" (το ψηλότερο σημείο του Αμάρμπεη) με την μπρούτζινη σφραγίδα από πάνω αλλά στη διπλανή κατασκευή (πόσο μάλλον στις άλλες που είναι παρακάτω) δε δίναμε ιδιαίτερη σημασία!
Σ' αυτά, λοιπόν, τα πέτρινα "μνημεία" των τσοπάνηδων είναι αφιερωμένη αυτή η ανάρτηση.
Πρόκειται για κάποιες πέτρινες κατασκευές των βοσκών (με πλάκες που μάζευαν από το μέρος εκεί γύρω), που βρίσκονται προς την πλευρά της Τσαπουρνιάς. Σκοπό είχαν (όπως με πληροφόρησε ο καλός φίλος Παναγιώτης σε μια πρόσφατη περιήγησή μας στη ΒΑ πλευρά του Αμάρμπεη-που ως κυνηγός τον αφορά, άρα κάτι παραπάνω θα ξέρει!), να προσανατολίζουν τους τσοπάνηδες τις φθινοπωρινές μέρες που το βουνό το σκέπαζε η αντάρα και η ορατότητα ήταν πολύ περιορισμένη! Έτσι εντοπίζοντας αυτές τις πέτρινες στήλες οι τσοπάνηδες γνώριζαν και πού βρίσκονται! Έπαιζαν δηλαδή το ρόλο της πυξίδας (ή της σημαδούρας)! Βρίσκονται δε στην πλευρά αυτή επειδή (υποθέτω) δεν υπάρχουν άλλα εμφανή φυσικά σημάδια.
Έμεινα έκπληκτος σ΄αυτά που μου 'λεγε ο Πάνος! Να μην τα έχω πάρει χαμπάρι 35 χρόνια (...και βάλε); Να μην έχω ακούσει τίποτα από τον παππού μου ή τον πατέρα μου; Ή μήπως μας τα είχαν πει και δεν τα θυμάμαι; Ποιος ξέρει!
Σημασία έχει ότι μετά από τόσα χρόνια αυτό το βουνό (στολίδι, σύμβολο και βαριά κληρονομιά για τους ανθρώπους που γέννησε ο τόπο μας) ακόμα το ανακαλύπτω!
Ίσως γι' αυτό κι εγώ έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τη συγκεκριμένη περιοχή του χωριού μας κι έγινα έξαλλος με τις πρόσφατες βουλές του "άρχοντά" μας...
