"Οι τελευταίοι των Μοϊκα(Ο)ΝΩΝ !"

Τον συνάντησα τις μέρες του Πάσχα, λίγο πιο πέρα από το σπίτι μου, σ' έναν χέρσο μπαξέ (της θειας Νάτσαινας του Σαλιώρα), απέναντι απ' το εγκαταλειμμένο τυροκομείο, να βόσκει και να λιάζεται! Έκανα μια πρωινή βόλτα ανάμεσα στους μπαξέδες (όπως τότε που ήμουν πιτσιρικάς και τριγυρνούσα μαζί με τον αδερφό μου και τους παιδικούς μας φίλους για να παίξουμε ή για να "τρυγήσουμε" τα καρποφόρα τους) και τον είδα.
Μόνος μες στους κήπους, που κάποτε (αυτή την εποχή περίπου) γινόταν πανηγύρι από τους νοικοκυραίους που όργωναν, με τ' "αδέρφια" του και τα "ξαδέρφια" του να τραβούν αγόγγυστα το ξύλινο αλέτρι (ιδιοκατασκευή του νοικοκύρη συνήθως), ανοίγοντας αυλάκια για να φυτευτούν τα ζαρζαβατικά και τα όσπρια (τα καλύτερα και τα πρωιμότερα που έβγαιναν στο χωριό)! Τώρα, παρατημένοι και ακαλλιέργητοι οι περισσότεροι...

Τότε, δεν υπήρχε σπίτι που να μην έχει το "ζευγάρι" του! Τα περισσότερα είχαν από δύο μουλάρια (καθότι είναι πιο δυνατά και πιο ανθεκτικά). Λιγότερα είχαν άλογα και γαϊδουράκια (ζευγάρι με ένα μουλάρι συνήθως). Ήταν οι "εργάτες" κάθε σπιτιού! Τώρα, τα έφαγε η πρόοδος και η τεχνολογία. Τα τρακτέρ και τα "αγροτικά" πήραν τη θέση τους. Έγιναν περισσότερα κι από τους μόνιμους κατοίκους!
Σήμερα έχουν απομείνει στο χωριό όλα κι όλα τρία γαϊδουράκια (του μπαρμπα-Θύμιου Παπαμαργαρίτη, του μπαρμπα-Δημήτρη Πλάτανου και του μπαρμπα-Θόδωρου Κοντοτάσιου) κι ένα άλογο (του μπαρμπα-Τάκη Παπαθανασίου)! Τα κρατάνε οι ιδιοκτήτες τους ακόμα επειδή είναι "δεμένοι" μαζί τους, για συναισθηματικούς λόγους. Τα κρατάνε κι ας μην τους προσφέρουν πια καμιά βοήθεια στις δουλειές τους κι ας τους τρώνε μέρος της πενιχρής αγροτικής τους σύνταξης κι ας τους είναι βάρος πολλές φορές επειδή δεν μπορούν να λείψουν και να τ' αφήσουν μόνα τους!
Έχουν γίνει κι αυτά είδος προς εξαφάνιση, από κει που ήταν άκρως απαραίτητα μέχρι τη δεκαετία του '80! Ευτυχώς όμως που υπάρχουν και πρόλαβαν να τα δουν και τα παιδιά μας ζωντανά και ν' ανεβούν στην πλάτη τους πριν χαθούν κι αυτά! Ελπίζω να μη συμβεί το ίδιο και με τα άλλα οικόσιτα και ψάχνουμε σε καμιά δεκαριά χρόνια κατσίκα ή αγελάδα για να τη δείξουμε στα παιδιά ή να τη φωτογραφίσουμε!