Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014

"Απ΄ τον Αντρέα στον... Armani !"



Πέρασαν 33 χρόνια, πια...
Αν όχι "μια ζωή" (του Μ. Αλέξανδρου, του Χριστού...), περισσότερα από μια γενιά!

Αρχές δεκαετίας του '80... Παραμονές βουλευτικών εκλογών του '81 και σε αναμονή της πολυπόθητης "Αλλαγής" (για τους μισούς Έλληνες, τουλάχιστον)!
Στο μικρό χωριό που μεγάλωσα -"ανταρτοχώρι" την εποχή της Κατοχής και του Εμφυλίου- επικρατούσε ένας αέρας αισιοδοξίας και μια πρωτόγνωρη ευφορία!
Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι αγρότες και εργάτες... Άλλοι, βιομηχανικοί σε φάμπρικες της Γερμανίας και του Θριάσιου πεδίου (πέριξ της Ελευσίνας)... Άλλοι, εργάτες γης στους κάμπους της Κ. Μακεδονίας και της Καρδίτσας...
Για περισσότερα από 30 χρόνια η συντριπτική πλειοψηφία κλεισμένη στο καβούκι της... Αφενός μεν απ' την πευρά των χαμένων του Εμφυλίου (και με συγγενείς πολιτικούς πρόσφυγες στο "παραπέτασμα" όλοι τους), αφετέρου δε με νωπές μνήμες ακόμα από την περίοδο της χούντας...
Βλέποντας οι περισσότεροι απ' αυτούς την επερχόμενη "Αλλαγή" να σαρώνει, ένιωθαν πως "ο αγώνας τώρα δικαιώνεται" (οι υπόλοιποι υποστήριζαν πως "...συνεχίζεται") και πως, επιτέλους, "θα 'ρθούμε κι εμείς στα πράγματα"! Για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, ένιωθαν ελεύθεροι! Σ' αυτό συνέβαλαν αρκετά οι οικονομικοί μετανάστες που ανέβηκαν στο χωριό να ψηφίσουν, μεταφέροντας το κλίμα από το λεκανοπέδιο και την πρωτεύουσα... Μαζί τους έφεραν και αρκετό προεκλογικό υλικό...
Για πρώτη φορά πρέπει να κυκλοφόρησαν αφίσες και να έγινε αφισοκόλληση στο χωριό μας!

Ήταν ένα -συνεπαρμένο από το κλίμα- τσούρμο 16άρηδων ("...σας γ@μώ τα Λύκεια!"), πάνω-κάτω! Φορτωμένο (μεταμεσονύκτιες ώρες της παραμονής) με τις "πρασινοκόκκινες" αφίσες, κολλούσε δίπλα-δίπλα την "Αλλαγή" (που ευαγγελίζονταν ο Αντρέας και το ΠΑΣΟΚ) με τη "...2η κατανομή" (που διεκδικούσε ο Χαρίλαος και το ΚΚΕ)! Πρώτη -ίσως και μοναδική- φορά στα χρονικά τέτοια σύμπραξη!!
Θυμάμαι τα γέλια που έπεσαν την επόμενη μέρα αντικρίζοντας τα έκπληκτα βλέμματα και ακούγοντας τα ετερόκλητα σχόλια των συγχωριανών που, μόλις ξύπνησαν, είδαν τους τοίχους και τους στύλους της ΔΕΗ "στολισμένους"!!!

Πέρασαν 30 -και πλέον- χρόνια...
Από τη φτώχεια και την ανέχεια των αρχών του '80, περάσαμε στην εποχή των επιδοτήσεων και της ευμάρειας των αρχών του 21ου αιώνα... Από τα ζιβάγκο, τα στρατιωτικά τζάκετ και τα κοτλέ παντελόνια, περάσαμε στα τζην του Armani και τα σώβρακα του Calvin Klein! Τα "ψιλοσκ@τώσαμε" κι εμείς με το βόλεμα και τις αχόρταγες διεκδικήσεις μας! Όπως και οι λίγο μεγαλύτεροί μας... Εκείνοι που δεν αντέχαμε να ζούμε στη σκιά τους... Η περιβόητη (και πολύ πιο ευνοημένη τα επόμενα χρόνια) "γενιά του Πολυτεχνείου"!

Σήμερα, από εκείνο το τσούρμο, άλλοι υπηρετούν στην εκπαίδευση, άλλοι στα σώματα ασφαλείας...
Υποθέτω, ότι αυτή η τριακονταετία έχει αφήσει σε όλους μια γλυκόπικρη γεύση!
Το... "Κόμμα και ρετσίνα κι άσματα επινίκια
είμαι 16άρης, σας γ@μώ τα Λύκεια!"

που ένιωθαν τότε, νομίζω πως έχει αντικατασταθεί με το επόμενο κουπλέ του Νιόνιου:
"Δεν είμαι ΠΑΣΟΚα, δεν είμαι ούτε ΚΚΕ
βρε είμαι ό,τι είμαι κι ό,τι τραγουδώ για σε..."


"Καλή πατρίδα, σύντροφοι"! Να 'στε όλοι καλά...


ΥΓ. "Το χειμώνα ετούτο, άμα τον πηδήσαμε
γι' άλλα δέκα χρόνια, άιντε καθαρίσαμε...!"

Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

Η "τρέλα" πάει στα βουνά...

Την Κυριακή που μας έρχεται (23-3-2014), ο σύλλογος του χωριού μας (Μ.Ε.Σ.Άκρης) συνδιοργανώνει με τον εκδρομικό σύλλογο "Υπαίθριος Ζωή Λάρισας" ορειβατική εκδρομή από το Λιβαδερό στην κορυφή του Αμάρμπεη και επιστροφή στην Άκρη. Η κύρια πορεία θα ξεκινήσει γύρω στις 9 το πρωί και υπολογίζεται πως θα διαρκέσει περίπου έξι ώρες! Μια δεύτερη ομάδα θα ακολουθήσει μικρότερη και με λιγότερες απαιτήσεις διαδρομή, διάρκειας -το πολύ- τριών ωρών! Προς το τέλος της διαδρομής θα γίνει μια στάση στο "καταφύγιο" (για καφεδάκι, ζεστό τσάι ή τσιπουράκι) και μετά οι δύο ομάδες θα καταλήξουν σε καφενείο του χωριού για φαγητό και διασκέδαση...
Αρχηγός της εκδρομής είναι ο Νίκος Γκουνέλας ("Κούικ") από τη διπλανή Κρανιά! Μαζί με τα δικά μας παιδιά (Πάνο Κουμαντζιά, Βασίλη Μπόλη κτλ) θα προσπαθήσουν να οργανώσουν όσο γίνεται καλύτερα την απόπειρα αυτή, με σκοπό να μείνει αξέχαστη στους συμμετέχοντες!

Το προπερασμένο Σάββατο (8-3-14) έγινε χάραξη και σηματοδότηση της (μεγάλης) πορείας... Έτυχε να βρεθώ στο χωριό και να πάρω μέρος στην προετοιμασία...
Το μικρό φωτογραφικό αφιέρωμα είναι από αυτή την προσπάθεια...

Πιστεύω πως θα πετύχει απόλυτα η εκδρομή και πως θ' αποτελέσει την αρχή για παρόμοιες εξορμήσεις στο μέλλον!
Όσοι πιστοί (φυσιολάτρες, φίλοι του βουνού και της εξοχής, νοσταλγοί της υπαίθρου κτλ) προσέλθετε...

Σάββατο 20 Ιουλίου 2013

"Η δικαίωση του τραχανά!"

Ο τραχανάς βρίσκει και πάλι τη θέση που του ταιριάζει!
Πριν από κάμποσο καιρό διάβασα ότι σε κάποιο πολυτελές ξενοδοχείο της Αττικής φιλοξενήθηκαν Κινέζοι επιχειρηματίες στα πλαίσια προώθησης ελληνικών προϊόντων...
Στο γεύμα που τους προσφέρθηκε το πρώτο πιάτο ήταν σούπα με τραχανά Ελασσόνας και τρικαλινό τυρί (δε θυμάμαι ποιο ακριβώς)!
Οι Κινέζοι ενθουσιάστηκαν, ζήτησαν περισσότερες πληροφορίες για τον τραχανά και εκδήλωσαν ζωηρό ενδιαφέρον για να τον εισάγουν στη χώρα τους!!
Να, λοιπόν, που ο τραχανάς, επιτέλους, δικαιώνεται!!!

Δε θα ασχοληθώ με την ιστορία του, την προέλευση, τα είδη, τις συνταγές και άλλα τέτοια γενικά... Θα πω δυο λόγια για την παρασκευή του στα μέρη μου και για τη σημασία του στην ανατροφή των ανθρώπων του τόπου μου (Άκρη Ελασσόνας)...

Μια από τις σημαντικότερες καλοκαιρινές έγνοιες των νοικοκυράδων στο χωριό μας (και όχι μόνο) ήταν και η παρασκευή του τραχανά, απαραίτητο εφόδιο για το μακρύ και δύσκολο χειμώνα εκεί πάνω! Τα δύο απαραίτητα υλικά για να γίνει (στάρι και γάλα) πάντα υπήρχαν στα περισσότερα σπίτια!
Μόλις, λοιπόν, αλώνιζαν το σιτάρι απ' τα χωράφια τους (κάπου στα μέσα Ιουλίου και μετά), διάλεγαν αυτό που προοριζόταν για τον τραχανά της χρονιάς! Έπρεπε να προλάβουν να τον φτιάξουν όσο ακόμα το κοπάδι είχε γάλα, αφού απαιτούσε και κάποιο χρόνο η προετοιμασία του σιταριού (καθάρισμα, πλύσιμο, στέγνωμα, άλεσμα)...
Αν σε κάποιο σπίτι τύχαινε να μην έχουν το ένα από τα δύο (στάρι ή γάλα) το έπαιρναν απ' τους άλλους (συγγενείς, φίλους ή γειτόνους)...

Ο τραχανάς (το πληγούρι δηλαδή) έβραζε μέσα στο γάλα σ' ένα μεγάλο μπακιρένιο καζάνι (οι Ρομά γανωτήδες ήξεραν, γι' αυτό περνούσαν νωρίτερα απ' το χωριό)...
Κατά την παρασκευή του γινόταν ένα μικρό πανηγύρι σε κάθε αυλή! Μαζεύονταν κι οι γειτόνισσες (η διαδικασία απαιτεί αρκετά χέρια), από κοντά και η πιτσιρικαρία (γύρω από το καζάνι, περιμένοντας πότε θα βγεί ο τραχανάς), γνώμες διάφορες (από τις πρωταγωνίστριες κατά τη διαδικασία), σχόλια ποικίλα (γενικώς, από την ομήγυρη), καφεδάκι -και "φλιτζάνι" ενίοτε- με γλυκό του κουταλιού (στην αναμονή), άντε και κανένα τσιπουράκι (αν ξέπεφτε και κανένας άντρας στην παρέα)...
Στη συνέχεια, αφού έβγαζαν τον τραχανά από το καζάνι, τον περνούσαν από χοντρό κόσκινο και τον άπλωναν στον ήλιο για να στεγνώσει...

Από τα παιδικά μου χρόνια, θυμάμαι, πως ήταν το κυρίαρχο (χειμωνιάτικο κυρίως) "πρωινό" στα περισσότερα σπίτια του τόπου μας (μαζί -ή σε συνδυασμό- με το κλασικό γάλα)! Η πιο απλή, γρήγορη και θρεπτική σούπα! Δυο λίτρα νερό, δυο χούφτες (γλυκός πάντα) τραχανάς, ένα κομμάτι τυρί φέτα, λίγο λάδι ή βούτυρο... κι έτοιμο το πλήρες "πρωινό"!
Σε ειδικές περιπτώσεις, όταν η περίσταση (γιορτές κυρίως) απαιτούσε και κρέας στο τραπέζι, γινόταν το γιορτινό γεύμα του σπιτιού! Σε συνδυασμό με κρέας από γίδα (γίδα βραστή) ή χοιρινό (μετά τα Χριστούγεννα) μετατρέπονταν σε "επίσημο δείπνο"!
Από την άλλη, έτσι για αλλαγή στη διατροφή αλλά και για να μπορεί να μεταφερθεί εύκολα, ώστε να καταναλωθεί έξω απ' το σπίτι ως κολατσιό (στο σχολείο, στο χωράφι, στο κοπάδι...), οι νοικοκυρές έφτιαχναν την τραχανόπιτα! Από τις πιο απλές συνταγές, αλλά θέλει "μαστοριά" για να πετύχει!

Μεγαλώσαμε με τον τραχανά!
Μετά, ντρεπόμασταν να λέμε ότι μας αρέσει και ένας-ένας τον "αποκηρύξαμε"!
Όταν καταλάβαμε τη διατροφική του αξία (μαθαίνοντας πόσο υγιεινός και θρεπτικός είναι) τον εκτιμήσαμε και πάλι!
Τώρα, τον θεωρούμε delicatessen και καμαρώνουμε για "πάρτη" του!
Η ουσία είναι πως, μετά τη στροφή τα τελευταία χρόνια στα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα (από πεποίθηση παλιότερα, από ανάγκη πλέον), ξαναπαίρνει σιγά-σιγά κι ο τραχανάς τη θέση που του αρμόζει δίπλα στα υπόλοιπα "καλούδια" αυτού του τόπου...

[Στο slide που ακολουθεί, ένα μικρό φωτο-ρεπορτάζ παρασκευής τραχανά, βήμα-βήμα, από τις σημερινές νοικοκυράδες του χωριού μας (Άκρη Ελασσόνας)! Με ξύπνησε η μάνα μου στις 6.30΄το πρωί για να καταγράψω τη διαδικασία! Νομίζω πως άξιζε τη θυσία του γλυκού πρωινού ύπνου...]