Πέμπτη 24 Ιουνίου 2010

"Ο Αη Γιάννης ο Κλήδονας"

Εδώ και μερικά χρόνια έχουν αρχίσει να αναβιώνουν μερικά έθιμα της περιοχής στο χωριό μας! Σημαντικό ρόλο σ' αυτό έπαιξε ο Μ.Ε.Σύλλογος Άκρης αλλά και αρκετοί κάτοικοι, οι οποίοι είτε νοσταλγούσαν τις εποχές που τηρούνταν αυτά τα έθιμα είτε ήθελαν να σπάσουν τη μονοτονία της ζωής τους στο χωριό βρίσκοντας ξανά αφορμές για να γιορτάσουν κάτι. Και καλά έκαναν, εδώ που τα λέμε!
Ένα απ' αυτά τα έθιμα που αναβίωσαν οι γυναίκες του χωριού (αφού νεαρά κορίτσια δεν υπάρχουν) είναι και του Αη Γιάννη του Κλήδονα, που γιορτάζεται σαν σήμερα.
Δεν ξέρω, αν γιορτάστηκε φέτος αλλά πέρυσι έτυχε να έχω ανεβεί εκείνες τις μέρες στο χωριό με την κόρη μου και το πετύχαμε. Καμιά ντουζίνα γυναίκες (γιαγιάδες όλες) με τους στολισμένους κουβάδες πάνω στο κεφάλι και τραγουδώντας πήγαιναν στη βρύση της πλατείας για να πάρουν το "αμίλητο νερό"! Πήρα τη φωτογραφική μηχανή από το αυτοκίνητο και τράβηξα 5-6 φωτογραφίες, τις οποίες και βάζω σ' αυτή την ανάρτηση.

Και λίγα λόγια για το έθιμο...
Επειδή οι καλοκαιρινοί μήνες (ειδικά ο Ιούνιος) δεν έχουν και πολλές γιορτές, οι παλιότεροι έψαχναν αφορμές για να γιορτάσουν! Μια τέτοια ήταν και τα γενέθλια του Ιωάννη του Προδρόμου στις 24 Ιούνη, αφού κατά τον Ευαγγελιστή Λουκά ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού. θυμίζω πως δυο μέρες νωρίτερα είναι το θερινό ηλιοστάσιο, όπου έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου.
Το απόγευμα της παραμονής της γιορτής του Αη Γιαννιού, λοιπόν, σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, κάποια κοπέλα έφερνε από τη βρύση μία κανάτα νερό, χωρίς να μιλήσει καθόλου, σε όποιον και να συναντούσε στο δρόμο. Μες στην κανάτα με το "αμίλητο νερό" έριχναν οι κοπέλες διάφορα προσωπικά τους αντικείμενα (δαχτυλίδια, βραχιόλια, καρφίτσες, κουμπιά). Σκέπαζαν κατόπιν την κανάτα με ένα κόκκινο πανί και την άφηναν εκεί όλη τη νύχτα. Την άλλη μέρα άνοιγαν τον Κλήδονα, έβγαζαν ένα αντικείμενο και την ίδια στιγμή μία από τις κοπέλες έλεγε ένα στιχάκι. Σε όποια ανήκε το αντικείμενο, σ' αυτή αναφερόταν και το στιχάκι. Τα κορίτσια έπειτα έπιναν από το "αμίλητο νερό" αλλά το κρατούσαν στο στόμα και δεν το κατάπιναν έως ότου άκουγαν κάποια φωνή ή έβλεπαν κάποιο διαβάτη. Τη λέξη που θα άκουγαν ή το όνομα του διαβάτη το συσχέτιζαν με το όνομα του μελλοντικού συζύγου τους! Έτσι βγήκε και η δημώδης έκφραση "ήπιε τ' αμίλητο νερό" που λέγεται για κάποιον που μένει αμίλητος.
Τα αντικείμενα του Κλήδονα τα έβαζαν το βράδυ κάτω από το προσκέφαλό τους και έβλεπαν όνειρο μέσω του οποίου προσπαθούσαν να μαντέψουν τη τύχη τους.
Επίσης την ημέρα του Αη Γιαννιού κοιτούσαν μέσα στο πηγάδι, ακριβώς στις 12 το μεσημέρι, σκεπασμένες μ' ένα κόκκινο πανί για να δουν φυσικά αυτόν που θα παντρευτούν!

7 σχόλια:

  1. θα μπείτε να καμαρώσετε τις μανάδες σας και να γράψετε κανένα σχόλιο πατριώτες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μπισιρτσια..... Καλημερα απο Μοναχο.

    Συγχαρτηρια για τη σελιδα σας τι βρηκα μεσω Γιαννωτας (Blog) και χαρηκα γιατι μ αρεσει να βλεπω σελιδες γειτονικων χωριων.
    Ειδα τις φωτο παρα πολυ ωραιες, ειδα και τον αμαρμπεη απο μπισιρτσια μερια.
    Εγω τον εζησα και τον περπατησα απο την αλλη μερια οταν ημουν κουτσκους με τα προβατα και οταν εχει καθαρη μερα η θεα ειναι καταπληκτική.
    Ενας κοντοχωριανος απ τν αλλη μερια τ Αμαρμπεη.
    Κωστας Μοναχο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Κώστα καλημέρα από Ελλάδα!
    Καταρχήν σ' ευχαριστώ πολύ και χαίρομαι που μας επισκέπτεσαι μέσα από το διαδίκτυο.
    Το blog αυτό το έστησα πριν λίγο καιρό για ένα και μόνο λόγο: για να ανεβαίνουν κείμενα και φωτογραφίες που αφορούν τον τόπο μας και τους ανθρώπους που γεννήθηκαν ή ζούν εκεί. Εγώ μένω μόνιμα στην Αθήνα (Χαϊδάρι) αλλά ανεβαίνω όσο μπορώ πιο συχνά.
    Η ιδέα μου μπήκε από πέρυσι που προέκυψε το θέμα με τις ανεμογεννήτριες και τον Αμάρμπεη, στον οποίο κι εγώ έζησα "κούτσ(ι)κους" βοσκώντας πρόβατα με τον παππού μου και δεν τον χαρίζω σε κανέναν γιατί είναι στολίδι για όλα τα γύρω χωριά!
    Να είστε όλοι καλά...

    Υ.Γ. Σε δυο μέρες ανεβαίνω πάνω ν΄αράξω λίγο και να μαζέψω υλικό για επόμενες αναρτήσεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Γιαννη καλημερα απο Μοναχο.
    Σου ευχομαι καλη συνεχεια και να περασεις καλα στο χωριο,αν τυχη και ανεβεις στον Αμαρμπεη ριξε καμια φωνη μπορει να ακουσω....
    Εγω τον Αυγουστο θα τον επισκεφτω σιγουρα.
    Μια παρατηρηση απλοποιησε λιγο τη δημοσιευση σχολιου γιατι χρειαζεται ολοκληρη διαδικασια.
    Κωστας Μοναχο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Νίκο, καλησπέρα.
    Ετοιμάζω μια ανάρτηση για τον Αμάρμπεη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κώστα, καταρχήν, καλησπέρα και συγγνώμη που άργησα να απαντήσω!
    Ανέβηκα στον Αμάρμπεη που λες (θα δεις φωτογραφίες σε άλλη ανάρτηση) μ' ένα φίλο μου και "χούιαξα" όσο μπορούσα! Δεν ξέρω μόνο, αν ακούστηκε μέχρι το Μόναχο!
    Στις 13 Αυγούστου έχουμε αντάμωμα στην πλατεία του χωριού. Θα χαρώ πολύ να 'ρθεις και να γνωριστούμε από κοντά!
    Θα δω τι μπορώ να κάνω για το τελευταίο που γράφεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή