"Ο Αη Γιάννης ο Κλήδονας"

Εδώ και μερικά χρόνια έχουν αρχίσει να αναβιώνουν μερικά έθιμα της περιοχής στο χωριό μας! Σημαντικό ρόλο σ' αυτό έπαιξε ο Μ.Ε.Σύλλογος Άκρης αλλά και αρκετοί κάτοικοι, οι οποίοι είτε νοσταλγούσαν τις εποχές που τηρούνταν αυτά τα έθιμα είτε ήθελαν να σπάσουν τη μονοτονία της ζωής τους στο χωριό βρίσκοντας ξανά αφορμές για να γιορτάσουν κάτι. Και καλά έκαναν, εδώ που τα λέμε!
Ένα απ' αυτά τα έθιμα που αναβίωσαν οι γυναίκες του χωριού (αφού νεαρά κορίτσια δεν υπάρχουν) είναι και του Αη Γιάννη του Κλήδονα, που γιορτάζεται σαν σήμερα.
Δεν ξέρω, αν γιορτάστηκε φέτος αλλά πέρυσι έτυχε να έχω ανεβεί εκείνες τις μέρες στο χωριό με την κόρη μου και το πετύχαμε. Καμιά ντουζίνα γυναίκες (γιαγιάδες όλες) με τους στολισμένους κουβάδες πάνω στο κεφάλι και τραγουδώντας πήγαιναν στη βρύση της πλατείας για να πάρουν το "αμίλητο νερό"! Πήρα τη φωτογραφική μηχανή από το αυτοκίνητο και τράβηξα 5-6 φωτογραφίες, τις οποίες και βάζω σ' αυτή την ανάρτηση.

Και λίγα λόγια για το έθιμο...
Επειδή οι καλοκαιρινοί μήνες (ειδικά ο Ιούνιος) δεν έχουν και πολλές γιορτές, οι παλιότεροι έψαχναν αφορμές για να γιορτάσουν! Μια τέτοια ήταν και τα γενέθλια του Ιωάννη του Προδρόμου στις 24 Ιούνη, αφού κατά τον Ευαγγελιστή Λουκά ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού. θυμίζω πως δυο μέρες νωρίτερα είναι το θερινό ηλιοστάσιο, όπου έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου.
Το απόγευμα της παραμονής της γιορτής του Αη Γιαννιού, λοιπόν, σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, κάποια κοπέλα έφερνε από τη βρύση μία κανάτα νερό, χωρίς να μιλήσει καθόλου, σε όποιον και να συναντούσε στο δρόμο. Μες στην κανάτα με το "αμίλητο νερό" έριχναν οι κοπέλες διάφορα προσωπικά τους αντικείμενα (δαχτυλίδια, βραχιόλια, καρφίτσες, κουμπιά). Σκέπαζαν κατόπιν την κανάτα με ένα κόκκινο πανί και την άφηναν εκεί όλη τη νύχτα. Την άλλη μέρα άνοιγαν τον Κλήδονα, έβγαζαν ένα αντικείμενο και την ίδια στιγμή μία από τις κοπέλες έλεγε ένα στιχάκι. Σε όποια ανήκε το αντικείμενο, σ' αυτή αναφερόταν και το στιχάκι. Τα κορίτσια έπειτα έπιναν από το "αμίλητο νερό" αλλά το κρατούσαν στο στόμα και δεν το κατάπιναν έως ότου άκουγαν κάποια φωνή ή έβλεπαν κάποιο διαβάτη. Τη λέξη που θα άκουγαν ή το όνομα του διαβάτη το συσχέτιζαν με το όνομα του μελλοντικού συζύγου τους! Έτσι βγήκε και η δημώδης έκφραση "ήπιε τ' αμίλητο νερό" που λέγεται για κάποιον που μένει αμίλητος.
Τα αντικείμενα του Κλήδονα τα έβαζαν το βράδυ κάτω από το προσκέφαλό τους και έβλεπαν όνειρο μέσω του οποίου προσπαθούσαν να μαντέψουν τη τύχη τους.
Επίσης την ημέρα του Αη Γιαννιού κοιτούσαν μέσα στο πηγάδι, ακριβώς στις 12 το μεσημέρι, σκεπασμένες μ' ένα κόκκινο πανί για να δουν φυσικά αυτόν που θα παντρευτούν!