"Ο Αη Γιάννης ο Κλήδονας"

Εδώ και μερικά χρόνια έχουν αρχίσει να αναβιώνουν μερικά έθιμα της περιοχής στο χωριό μας! Σημαντικό ρόλο σ' αυτό έπαιξε ο Μ.Ε.Σύλλογος Άκρης αλλά και αρκετοί κάτοικοι, οι οποίοι είτε νοσταλγούσαν τις εποχές που τηρούνταν αυτά τα έθιμα είτε ήθελαν να σπάσουν τη μονοτονία της ζωής τους στο χωριό βρίσκοντας ξανά αφορμές για να γιορτάσουν κάτι. Και καλά έκαναν, εδώ που τα λέμε!
Ένα απ' αυτά τα έθιμα που αναβίωσαν οι γυναίκες του χωριού (αφού νεαρά κορίτσια δεν υπάρχουν) είναι και του Αη Γιάννη του Κλήδονα, που γιορτάζεται σαν σήμερα.
Δεν ξέρω, αν γιορτάστηκε φέτος αλλά πέρυσι έτυχε να έχω ανεβεί εκείνες τις μέρες στο χωριό με την κόρη μου και το πετύχαμε. Καμιά ντουζίνα γυναίκες (γιαγιάδες όλες) με τους στολισμένους κουβάδες πάνω στο κεφάλι και τραγουδώντας πήγαιναν στη βρύση της πλατείας για να πάρουν το "αμίλητο νερό"! Πήρα τη φωτογραφική μηχανή από το αυτοκίνητο και τράβηξα 5-6 φωτογραφίες, τις οποίες και βάζω σ' αυτή την ανάρτηση.

Και λίγα λόγια για το έθιμο...
Επειδή οι καλοκαιρινοί μήνες (ειδικά ο Ιούνιος) δεν έχουν και πολλές γιορτές, οι παλιότεροι έψαχναν αφορμές για να γιορτάσουν! Μια τέτοια ήταν και τα γενέθλια του Ιωάννη του Προδρόμου στις 24 Ιούνη, αφού κατά τον Ευαγγελιστή Λουκά ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού. θυμίζω πως δυο μέρες νωρίτερα είναι το θερινό ηλιοστάσιο, όπου έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου.
Το απόγευμα της παραμονής της γιορτής του Αη Γιαννιού, λοιπόν, σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, κάποια κοπέλα έφερνε από τη βρύση μία κανάτα νερό, χωρίς να μιλήσει καθόλου, σε όποιον και να συναντούσε στο δρόμο. Μες στην κανάτα με το "αμίλητο νερό" έριχναν οι κοπέλες διάφορα προσωπικά τους αντικείμενα (δαχτυλίδια, βραχιόλια, καρφίτσες, κουμπιά). Σκέπαζαν κατόπιν την κανάτα με ένα κόκκινο πανί και την άφηναν εκεί όλη τη νύχτα. Την άλλη μέρα άνοιγαν τον Κλήδονα, έβγαζαν ένα αντικείμενο και την ίδια στιγμή μία από τις κοπέλες έλεγε ένα στιχάκι. Σε όποια ανήκε το αντικείμενο, σ' αυτή αναφερόταν και το στιχάκι. Τα κορίτσια έπειτα έπιναν από το "αμίλητο νερό" αλλά το κρατούσαν στο στόμα και δεν το κατάπιναν έως ότου άκουγαν κάποια φωνή ή έβλεπαν κάποιο διαβάτη. Τη λέξη που θα άκουγαν ή το όνομα του διαβάτη το συσχέτιζαν με το όνομα του μελλοντικού συζύγου τους! Έτσι βγήκε και η δημώδης έκφραση "ήπιε τ' αμίλητο νερό" που λέγεται για κάποιον που μένει αμίλητος.
Τα αντικείμενα του Κλήδονα τα έβαζαν το βράδυ κάτω από το προσκέφαλό τους και έβλεπαν όνειρο μέσω του οποίου προσπαθούσαν να μαντέψουν τη τύχη τους.
Επίσης την ημέρα του Αη Γιαννιού κοιτούσαν μέσα στο πηγάδι, ακριβώς στις 12 το μεσημέρι, σκεπασμένες μ' ένα κόκκινο πανί για να δουν φυσικά αυτόν που θα παντρευτούν!

"Ηλιοβασιλέματα γεμάτα αναμνήσεις..."

Έχουμε ακούσει από πολλούς να μιλούν για το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα που αντίκρισαν στο Σούνιο, στη Σαντορίνη (αλλά και σ' άλλα Κυκλαδονήσια), στο Ιόνιο, σε διάφορες γωνιές της χώρας μας! Πολλοί από μας έχουμε θαυμάσει και φωτογραφήσει τις τελευταίες πινελιές του ήλιου πριν χαθεί στον ορίζοντα. Τα περισσότερα από τα ηλιοβασιλέματα αυτά έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους: ο ήλιος "βουλιάζει" σιγά σιγά προς τη θάλασσα, καθρεφτίζεται μέσα της κι οι αντανακλάσεις του δημιουργούν ένα πανέμορφο θέαμα με τις αποχρώσεις που προκύπτουν απ' το ανακάτεμα του μπλε, του κόκκινου, του κίτρινου, του μαύρου!
Λίγοι όμως θεωρούν ότι σπάνιας ομορφιάς θέαμα μπορείς να αντικρίσεις κι όταν ο ήλιος χάνεται ανάμεσα στα σύννεφα και δύει πίσω από αγέρωχα βουνά! Κάποιες φωτογραφίες απ' το χωριό και το σημείο κατατεθέν των εξορμήσεών μας (σε υψόμετρο 1.056 μ. - αν θυμάμαι καλά) ίσως πείσουν και τον πιο δύσπιστο! Είναι τραβηγμένες πέρυσι τον Ιούνη, το μήνα με τις μεγάλες μέρες και τις μικρές νύχτες, που τον περιμέναμε πώς και πώς όταν είμασταν πιτσιρικάδες γιατί έκλειναν τα σχολεία και χορταίναμε μπάλα, αφού νύχτωνε κοντά στις δέκα! Τότε νοιαζόμασταν μόνο για τη μπάλα (όσα ήταν μέρα) και για καμιά καλή κορομηλιά (όταν έπεφτε η νύχτα). Τώρα να πάμε καμιά βόλτα, να βγάλουμε καμιά φωτογραφία, άντε, να πιούμε και κανένα τσιπουράκι (όχι ξεροσφύρι βέβαια)!
Αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε άλλη φορά...
Αργότερα θα επανέλθω με φωτογραφίες που τράβηξε σε διάφορα μέρη του χωριού μας ο πολύ καλός φίλος Βασίλης, αξιοποιώντας το πλούσιο αρχείο του!