"Η δικαίωση του τραχανά!"

Ο τραχανάς βρίσκει και πάλι τη θέση που του ταιριάζει!

Πριν από κάμποσο καιρό διάβασα ότι σε κάποιο πολυτελές ξενοδοχείο της Αττικής φιλοξενήθηκαν Κινέζοι επιχειρηματίες στα πλαίσια προώθησης ελληνικών προϊόντων...
Στο γεύμα που τους προσφέρθηκε το πρώτο πιάτο ήταν σούπα με τραχανά Ελασσόνας και τρικαλινό τυρί (δε θυμάμαι ποιο ακριβώς)!
Οι Κινέζοι ενθουσιάστηκαν, ζήτησαν περισσότερες πληροφορίες για τον τραχανά και εκδήλωσαν ζωηρό ενδιαφέρον για να τον εισάγουν στη χώρα τους!!
Να, λοιπόν, που ο τραχανάς, επιτέλους, δικαιώνεται!!!

Δε θα ασχοληθώ με την ιστορία του, την προέλευση, τα είδη, τις συνταγές και άλλα τέτοια γενικά... Θα πω δυο λόγια για την παρασκευή του στα μέρη μου και για τη σημασία του στην ανατροφή των ανθρώπων του τόπου μου (Άκρη Ελασσόνας)...

Μια από τις σημαντικότερες καλοκαιρινές έγνοιες των νοικοκυράδων στο χωριό μας (και όχι μόνο) ήταν και η παρασκευή του τραχανά, απαραίτητο εφόδιο για το μακρύ και δύσκολο χειμώνα εκεί πάνω! Τα δύο απαραίτητα υλικά για να γίνει (στάρι και γάλα) πάντα υπήρχαν στα περισσότερα σπίτια!

Μόλις, λοιπόν, αλώνιζαν το σιτάρι απ' τα χωράφια τους (κάπου στα μέσα Ιουλίου και μετά), διάλεγαν αυτό που προοριζόταν για τον τραχανά της χρονιάς! Έπρεπε να προλάβουν να τον φτιάξουν όσο ακόμα το κοπάδι είχε γάλα, αφού απαιτούσε και κάποιο χρόνο η προετοιμασία του σιταριού (καθάρισμα, πλύσιμο, στέγνωμα, άλεσμα)...
Αν σε κάποιο σπίτι τύχαινε να μην έχουν το ένα από τα δύο (στάρι ή γάλα) το έπαιρναν απ' τους άλλους (συγγενείς, φίλους ή γειτόνους)...

Ο τραχανάς (το πληγούρι δηλαδή) έβραζε μέσα στο γάλα σ' ένα μεγάλο μπακιρένιο καζάνι (οι Ρομά γανωτήδες ήξεραν, γι' αυτό περνούσαν νωρίτερα απ' το χωριό)...
Κατά την παρασκευή του γινόταν ένα μικρό πανηγύρι σε κάθε αυλή! Μαζεύονταν κι οι γειτόνισσες (η διαδικασία απαιτεί αρκετά χέρια), από κοντά και η πιτσιρικαρία (γύρω από το καζάνι, περιμένοντας πότε θα βγεί ο τραχανάς), γνώμες διάφορες (από τις πρωταγωνίστριες κατά τη διαδικασία), σχόλια ποικίλα (γενικώς, από την ομήγυρη), καφεδάκι -και "φλιτζάνι" ενίοτε- με γλυκό του κουταλιού (στην αναμονή), άντε και κανένα τσιπουράκι (αν ξέπεφτε και κανένας άντρας στην παρέα)...
Στη συνέχεια, αφού έβγαζαν τον τραχανά από το καζάνι, τον περνούσαν από χοντρό κόσκινο και τον άπλωναν στον ήλιο για να στεγνώσει...

Από τα παιδικά μου χρόνια, θυμάμαι, πως ήταν το κυρίαρχο (χειμωνιάτικο κυρίως) "πρωινό" στα περισσότερα σπίτια του τόπου μας (μαζί -ή σε συνδυασμό- με το κλασικό γάλα)! Η πιο απλή, γρήγορη και θρεπτική σούπα! Δυο λίτρα νερό, δυο χούφτες (γλυκός πάντα) τραχανάς, ένα κομμάτι τυρί φέτα, λίγο λάδι ή βούτυρο... κι έτοιμο το πλήρες "πρωινό"!
Σε ειδικές περιπτώσεις, όταν η περίσταση (γιορτές κυρίως) απαιτούσε και κρέας στο τραπέζι, γινόταν το γιορτινό γεύμα του σπιτιού! Σε συνδυασμό με κρέας από γίδα (γίδα βραστή) ή χοιρινό (μετά τα Χριστούγεννα) μετατρέπονταν σε "επίσημο δείπνο"!
Από την άλλη, έτσι για αλλαγή στη διατροφή αλλά και για να μπορεί να μεταφερθεί εύκολα, ώστε να καταναλωθεί έξω απ' το σπίτι ως κολατσιό (στο σχολείο, στο χωράφι, στο κοπάδι...), οι νοικοκυρές έφτιαχναν την τραχανόπιτα! Από τις πιο απλές συνταγές, αλλά θέλει "μαστοριά" για να πετύχει!

Μεγαλώσαμε με τον τραχανά!
Μετά, ντρεπόμασταν να λέμε ότι μας αρέσει και ένας-ένας τον "αποκηρύξαμε"!
Όταν καταλάβαμε τη διατροφική του αξία (μαθαίνοντας πόσο υγιεινός και θρεπτικός είναι) τον εκτιμήσαμε και πάλι!
Τώρα, τον θεωρούμε delicatessen και καμαρώνουμε για "πάρτη" του!
Η ουσία είναι πως, μετά τη στροφή τα τελευταία χρόνια στα παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα (από πεποίθηση παλιότερα, από ανάγκη πλέον), ξαναπαίρνει σιγά-σιγά κι ο τραχανάς τη θέση που του αρμόζει δίπλα στα υπόλοιπα "καλούδια" αυτού του τόπου...

[Στο slide που ακολουθεί, ένα μικρό φωτο-ρεπορτάζ παρασκευής τραχανά, βήμα-βήμα, από τις σημερινές νοικοκυράδες του χωριού μας (Άκρη Ελασσόνας)! Με ξύπνησε η μάνα μου στις 6.30΄το πρωί για να καταγράψω τη διαδικασία! Νομίζω πως άξιζε τη θυσία του γλυκού πρωινού ύπνου...]

Η δικαίωση του τραχανά!

View more presentations or Upload your own.

"Κρασί από τον τόπο μου..."

Τα 4 φετινά "παιδιά" του Θανάση!

Είχα πάρει τις καλύτερες συστάσεις -τόσο για τον ίδιο, όσο και για τα κρασιά του- από δυο δικούς μου ανθρώπους, από δυο Γιώργηδες... Με άποψη βαρύνουσα κι οι δυο..
Ο πρώτος, λόγω ιδιότητας -δήμαρχος Ελασσόνας- γνωρίζει την περιοχή μας "σαν την τσέπη του", άρα και ό,τι καλύτερο παράγει!
Ο δεύτερος, λόγω ειδικότητας -οινολόγος στο Μπορντό- έχει ένα λόγο παραπάνω, αφού είναι ο "καθ' ύλιν" αρμόδιος να εκφραστεί για το θέμα!

...με φόντο τον Όλυμπο!

Για το Θανάση Μηνά ο λόγος και για τα βιολογικά κρασιά που παράγει στη Μηλέα Ελασσόνας από τα αμπέλια του (κάπου 40 στρέμματα όλα κι όλα) στο μικρό -αλλά σύγχρονο- οινοποιείο του!
Βιοκαλλιεργητής και οινοποιός (τα τελευταία 15 περίπου χρόνια) ο Θανάσης, αφού έψαξε το όνειρό του κι αυτός στα χρόνια της νιότης μακριά από τον τόπο του, κάποια στιγμή αποφάσισε να επιστρέψει στο χωριό του και ν' ασχοληθεί με τα λίγα χωράφια του πατέρα του! Πάνω σε σύγχρονες βάσεις, όμως, σύμφωνες με τις απαιτήσεις της εποχής...
Με πείσμα, επιμονή, κατάρτιση πάνω στο αντικείμενο και πολλή δουλειά δημιούργησε μια νοικοκυρεμένη οικογενειακή επιχείρηση! Δεν είναι η μόνη στην περιοχή, αλλά είναι απ' αυτές που θα μπορούσαν να γίνουν παράδειγμα για πολλούς (κυρίως στα χωριά της ιδιαίτερης πατρίδας μου -και όχι μόνο)!

Ο χώρος υποδοχής...

Τον γνώρισα πέρυσι τον Αύγουστο, όταν ανεβήκαμε με δυο φίλους από το χωριό στον Αμάρμπεη και μετά κατηφορίσαμε προς την πίσω πλευρά, με προορισμό τη Μηλέα "για να πάρουμε κρασί"!

Ήταν Σάββατο μεσημέρι...
Τον πετύχαμε σε μια βάφτιση που γινόταν στο χωριό του και ήταν καλεσμένος... Μόλις τον ειδοποίησαν ότι τον γυρεύουμε, έφυγε και ήρθε αμέσως να μας υποδεχτεί! Εμείς με τις βερμούδες, εκείνος με τα "επίσημα"... Δε θέλαμε ούτε να του στερήσουμε την εκδήλωση, ούτε κι εμείς να καθυστερήσουμε!

...και γευσιγνωσίας!

Πήγαμε στο οινοποιείο... Μας οδήγησε στην αίθουσα υποδοχής... Έναν καταπληκτικό χώρο-βεράντα με τζαμαρία στις τρεις πλευρές (η μία να βλέπει τον Όλυμπο, η άλλη το Σαραντάπορο κι η τρίτη τον Αμάρμπεη)! Άρχισε να βγάζει κρασιά και τσίπουρα... Εκείνος κερνούσε, εμείς δοκιμάζαμε... Μας βοηθούσε ν' ανακαλύψουμε τα αρώματα, μας εξηγούσε λεπτομέρειες που ανεβάζουν την ποιότητα του κρασιού, μας μιλούσε για τη δουλειά και το μεράκι του...
Μας ξενάγησε σε όλους τους χώρους (δεξαμενές, κελάρια, εμφιαλωτήριο, λαογραφικό μουσείο) και μας εξήγησε όλη τη διαδικασία παραγωγής του κρασιού και τις ιδιαιτερότητες της βιοκαλλιέργειας...
Στη συνέχεια, αφού έκανε στον καθένα μας από ένα δώρο επιλογής μας (το συνηθίζει -όπως και την ξενάγηση- σε κάθε επισκέπτη που πάει για πρώτη φορά εκεί), μας έδωσε ό,τι θέλαμε και, αποχαιρετώντας μας, μας προσκάλεσε για μια καλή "κρασοκατάσταση" μπροστά στο τζάκι, όποτε θέλουμε...

Ο ασημένιος
Ευβίοτος Λευκός 2010

Πριν από λίγες μέρες, που ανέβηκα στο χωριό μου, ξαναπέρασα από κει... Καθίσαμε πάλι για ένα τσιπουράκι και έφυγα μετά από... μιάμιση ώρα! Ήταν ενθουσιασμένος για την αναγνώριση των κόπων του, αφού ένα από τα "παιδιά" του (ο λευκός "Ευβίοτος" του 2010) βραβεύτητηκε με ασημένιο μετάλλιο στη ΔΕΘ (86/100, βαθμολογία που μέχρι πέρυσι έδινε χρυσό!!!)!
Μου μίλησε, επίσης και για τις ξεναγήσεις-ενημερώσεις που κάνει σε μαθητές σχολείων απ' όλη την Ελλάδα, αφού συμμετέχει στο πρόγραμμα "Περιβαλλοντικής Εκπ/σης" του Δήμου Ελασσόνας (στην ενότητα της βιοκαλλιέργειας)...

Πολύ χάρηκα που τον ξανάδα, πολύ περισσότερο χάρηκα για την αναγνώριση και την καθιέρωσή του στο χώρο... Στεναχωρέθηκα λίγο, όμως (όπως κι εκείνος), που δεν πρόλαβα να γευτώ το βραβευμένο κρασί του (2.000 φιάλες, ποιος να πρωτοπρολάβει;)... Έκανα, πάντως,  έναν καλό φίλο και θα έχω έναν ακόμα λόγο ν' αγαπώ περισσότερο τον τόπο μου και ν' ανηφορίζω με κάθε ευκαιρία...
Δεν πειράζει, Θανάση... Μπορεί να μη δοκιμάσαμε τον παρασημοφορημένο "Ευβίοτο", αλλά τα καλύτερα έρχονται! Θα γευτούμε σίγουρα τις επόμενες επιτυχίες σου...

...κρασιά περασμένων ετών στη βιτρίνα!

Υ. Γ.1 Όποιος επιθυμεί, μπορεί να προμηθευτεί τα κρασιά του Θανάση απ' ευθείας από το οινοποιείο (αποστέλλονται με ταχυμεταφορική σε όλη την Ελλάδα) σε πολύ καλές τιμές (από 5 έως 7 ευρώ)!...
http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=89&cid=206&aid=434141&mid=81

Υ.Γ.2 Στην περιοχή μας υπάρχει και μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα επιχείρηση στο χώρο του κρασιού: η ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ των Γ.Λόλα και Γ.Φτίκα, με πολύ αξιόλογα βιολογικά κρασιά επίσης...
Αν και τιμώ ιδιαίτερα τα κρασιά τους τα τελευταία 5-6 χρόνια, δεν τους γνωρίζω προσωπικά! Γι' αυτό δεν έχω γράψει ακόμα κάτι σχετικό! Ελπίζω το καλοκαίρι να επισκεφτώ το χώρο, να γνωρίσω τους ανθρώπους και να τα ξαναπούμε εδώ...
Προς το παρόν, γνωρίστε τους...
http://www.elassonawine.gr/oinopoiio.htm
https://www.facebook.com/oinopoiia.elassonas?fref=pb

"Μάνα είναι μόνο μία!..."

Κυρά-Σταματίας το ανάγνωσμα...

Είχα γράψει πριν από δύο χρόνια (άλλο) ένα κείμενο σ' αυτό το ιστολόγιο, για το χωριό μου και τους ανθρώπους του, με αφορμή την επίσκεψή μου εκεί τις μέρες εκείνων των δημοτικών εκλογών!
Έλεγα τότε, για την "αντίσταση" της μάνας μου (και κάποιων άλλων συγχωριανών της ηλικίας της) να "κατεβάσει ρολά" στο κονάκι της, να μαζέψει τα μπογαλάκια της και τη σοδειά από τους κήπους και τα περιβόλια της και να κατηφορίσει προς την "πύλη της άμμου" (που λέει κι ο Λουδοβίκος απ' τα Ανώγεια), η οποία έχει ρουφήξει τη μισή Ελλάδα!
Αυτό ήταν μια επαλήθευση (και στα μέρη μου) των όσων έγραφε παλιότερα ο φίλος Ηλίας Προβόπουλος σε ένα κείμενό του στην "Ελευθεροτυπία" για τους γέροντες της Ευρυτανίας! Οι οποίοι, προφασιζόμενοι διάφορες δικαιολογίες, αντιστέκονταν στις προτροπές των παιδιών τους ότι είναι καιρός να κατέβουν στην πόλη (για λόγους υγείας, ασφάλειας, μοναξιάς κτλ.) και προσπαθούσαν να καθυστερήσουν την κάθοδό τους...

Φέτος, δεν ήρθε ακόμα ο καιρός να ξαναζήσουμε τέτοιες καταστάσεις! Προέκυψε όμως -εντονότερα από άλλες χρονιές- ένα άλλο θέμα, που προκαλεί άγχος και στενοχώρια στη μάνα μου (αλλά και σε μας): πώς να στείλει τα καλούδια από τα μποστάνια και τα περιβόλια της στα παιδιά και τα εγγόνια της!
"Τώρα τα έχετε ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη", λέει, "αλλά είσαστε μακριά (περί τα 450 χμ.) και δε σας φτάνω κι εσείς δεν ανεβαίνετε!" Τι να τα κάνει, όμως, αφού η παραγωγή φουντώνει από τις αρχές Αυγούστου κι ύστερα (λόγω υψομέτρου) κι εμείς αμέσως μετά το Δεκαπενταύγουστο φεύγουμε από το χωριό;
Φτιάχνει μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού τα φρούτα, σάλτσες και τουρσιά τα λαχανικά, τιγκάρει τον καταψύκτη με φασολάκια και αρακάδες, ξηραίνει τα μυρωδικά... Παράλληλα, ψάχνει οποιονδήποτε κατεβαίνει προς τα κάτω και του "φορτώνεται" να της πάρει ένα κιβώτιο με λίγα απ' όλα! "Για τα εγγόνια...", λέει, μπας και τον "ψήσει"!
Από την άλλη, πετάει σπόντες κάθε μέρα στις τηλεφωνικές επικοινωνίες μας, μήπως ανέβει ο ένας απ' τους δυο μας καμιά βόλτα στο χωριό, μαζί με διάφορες γαλιφιές:
"Ο καιρός είναι ακόμα σαν καλοκαίρι..."
"Οι περισσότεροι φίλοι σας (από κοντινότερες περιοχές) ανεβαίνουν κάθε Σαββατοκύριακο...",
"Έχει το ένα και το άλλο αυτή την εποχή..." και διάφορα τέτοια!
Ακόμα κι όταν της λες ότι "τα έξοδα του ταξιδιού (κοντά στα 200 ευρώ, μόνο για βεζίνη και διόδια) είναι τόσα, που είναι σα να τ' αγοράζουμε όλα αυτά, βρε μάνα", σου έχει έτοιμα αντεπιχειρήματα:
"Εγώ τι να τα κάνω, για ποιον τα βάζω και τα φροντίζω μισό χρόνο;"
"Ναι, με τούτα όμως ξέρεις τι τρως, ενώ μ' αυτά που αγοράζετε..."
"Τώρα που σφίξαν τα πράγματα, τι θα φάτε εκεί κάτω; Ό,τι πάρετε από δω, διάφορο θα 'ναι!" ........................................................................................

Χθες το βράδυ μου πέταξε το πιο συγκλονιστικό επιχείρημα που μ' έκανε κομμάτια:
"Έλα να φορτώσεις... και τα 200 ευρώ θα σου τα δώσω εγώ!!!!!"
Μόλις ξεπέρασα το αρχικό σοκ, της υποσχέθηκα -σε κλάσματα του δευτερολέπτου- ότι το παραπάνω Σαββατοκύριακο θα είμαι εκεί και μετά... την κατσάδιασα για τη "δωροδοκία" της!
Όταν κλείσαμε το τηλέφωνο, το πρώτο πράγμα που πέρασε από το μυαλό μου, ήταν μια χιλιοειπωμένη, μα πέρα για πέρα αληθινή, φράση:
                           ΜΑΝΑ είναι μόνο ΜΙΑ!!! ...