«Κόλιαντρας, Χριστός γεννιέται και το γουρούν’(ι) (γ)κυλιέται...»

[...Στις 23 του Δεκέμβρη το απόγευμα τα παιδιά πελεκούσαν και ετοίμαζαν τον «κόλιαντρα», ένα μακρύ ξύλο με «κόκα» (αυλάκι) στη μια άκρη και μ’ ένα σκοινί δεμένο σφιχτά για να μη φεύγει. Από την άλλη μυτερή άκρη, για να περνούν οι κουλούρες, έκλεινε επίσης με σκοινί που το έριχναν θηλιά!
Το ίδιο βράδυ οι νοικοκυρές έφτιαχναν τις κουλούρες για τα «κουλιαντρούλια» (μικρές, στρογγυλές, όπως είναι τα κουλούρια για να περνούν στον «κόλιαντρα»), Τις έψηναν μετά τα μεσάνυχτα στη χόβολη, στην πυροστιά μπροστά στο τζάκι και ζεστές όπως ήταν τις έδιναν στα «κουλιαντρούλια» που άρχιζαν να γυρίζουν στα σπίτια (για να πουν τα κάλαντα) αμέσως μόλις λαλούσε ο κόκορας. Αργότερα μαζί με την κουλούρα έδιναν και χρήματα. Την παραμονή των Χριστουγένων τη λένε «Αι-Κουλέντρ’(η)» και της Πρωτοχρονιάς «Σούρβα»!...
Μόλις ξημέρωνε το πρωί ετοιμάζονταν να σφάξουν το γουρούνι. Μετά το σφάξιμο θα γινόταν η πρώτη τηγανιά που θα την έτρωγαν οι «σφαγιάδες»! Τα παιδιά περίμεναν με ανυπομονησία να πάρουν τη «φούσκα» (την ουροδόχο κύστη) από το γουρούνι, την οποία τη φούσκωναν μ’ ένα «σάλωμα» (καλαμάκι από άχυρο), την έδεναν με μια κλωστή και έπαιζαν!...]

Από το Λαογραφικό Ημερολόγιο 2011 Άκρης Ελασσόνας, Ήθη κι έθιμα της Άκρης, σελ. 227 (Έκδοση: Μ.Ε.Σ. Άκρης, Ιούλιος 2010)

Την Κυριακή 26-12-2010, λοιπόν, με πρωτοβουλία του Μ.Ε.Σ. Άκρης (όπως είχε προαναγγελθεί και στο facebook του Συλλόγου) και τη συνδρομή των κατοίκων διοργανώθηκαν στην πλατεία του χωριού μας κάποιες πολιτιστικές και λαογραφικές εκδηλώσεις! Αναβιώθηκε το έθιμο των «χοιροσφαγίων» κι ό,τι άλλο έπεται από αυτό! Ένα έθιμο ξεχασμένο εδώ και δυο-τρεις δεκαετίες (από τα μέσα του ’80, νομίζω), αφού το χωριό τα τελευταία χρόνια αποδεκατίστηκε, η σύσταση του πληθυσμού του αλλοιώθηκε (μιας και μένουν κυρίως συνταξιούχοι), οι ασχολίες και ο τρόπος ζωής των κατοίκων άλλαξε ριζικά με αποτέλεσμα να μην εκτρέφει κανένα σπιτικό πλέον το χοίρο του για τα Χριστούγεννα! Με τις συμβουλές και τη συνδρομή των παλιότερων οι νεότεροι προσπάθησαν να τα αναβιώσουν όσο γινόταν πιο πιστά.
Τα «καθέκαστα» έγιναν ως εξής:
...Η «νοικοκυρά» φώναξε τους «σφαγιάδες» που περνούσαν απ’ έξω να πάνε να κόψουν και το δικό της «χοιράδ’(ι)». Μόλις το έκοψαν, εκείνη το «θυμιάτισε» (το λιβάνισε) και τους κέρασε τσίπουρο. Στη συνέχεια, αφού το έγδαραν, το ξεπάστωσαν (αφαίρεσαν το λίπος κάτω απ’ το δέρμα) και το τεμάχισαν, η νοικοκυρά έφτιαξε την πρώτη «τηγανιά» (με κρέας από το λαιμό) που προορίζονταν για τους σφαγιάδες. Από κει και πέρα άρχισε η αξιοποίση κάθε μέρους του ζώου: Το δέρμα πήγε για επεξεργασία για να γίνουν αργότερα «γουρ’(ου)νοτσάρουχα», το λίπος βράστηκε για να γίνουν «τσιγαρίδες», τα έντερα για να γίνουν «λουκανίδες» (λουκάνικα γεμισμένα με κομμάτια κρέατος, λίπους, και πράσου), κομμάτια κρέατος -χωρίς κόκαλα- έγιναν «παστουρμάς» (κρέας συντηρημένο στο λιωμένο λίπος του χοίρου -κάτι σαν σύγλινο) και τα πόδια με το κεφάλι «πατσάς» (κάτι σαν πηχτή). Αφού έγινε και μια μεγάλη τηγανιά για όλους τους παρευρισκόμενους, στο τέλος έφτιαξαν και μια «λιγδοπάπαρα» (για τη χώνεψη ή για επιδόρπιο, παιδιά;)! Οι μικροί πήραν «τ’ φούσκα» κι έπαιξαν μπάλα!
Η συνέχεια δόθηκε το βράδυ όπου οι περισσότεροι συγχωριανοί μας τίμησαν και το υπόλοιπο κρέας στο καφενείο του χωριού…
Και του χρόνου, παιδιά (περισσότεροι και καλύτερα -αν γίνεται)! Χρόνια πολλά!!!

Y.Γ. Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του καλού φίλου και προέδρου του Συλλόγου μας Παναγιώτη Κουμαντζιά! Τον ευχαριστώ πολύ που μου τις έστειλε για να τις δημοσιεύσω στην παρούσα ανάρτηση!

Φθινόπωρο στο χωριό (η χαρά της Ματίνας κι όχι μόνο)!

Είχα αρκετά χρόνια να βρεθώ φθινόπωρο (και μάλιστα προχωρημένο, Νοέμβρη μήνα) στα μέρη μου! Βρεθήκαμε την πρώτη Κυριακή των εκλογών με τη μικρή Ματίνα (παρέα και συνοδηγός μου σε κάθε απόδραση από την πόλη -άλλο που δε θέλει κι εκείνη!) για ένα τετραήμερο στο χωριό με τη γιαγιά Σταματία και τους άλλους δικούς μας ανθρώπους (φίλους και συγγενείς). Τέσσερις ηλιόλουστες μέρες με τη θερμοκρασία να φτάνει τους 18 βαθμούς, πράγμα σπάνιο τέτοια εποχή για τα μέρη μας (θυμίζω όρια Ελασσόνας - Κοζάνης, με υψόμετρο κοντά στα 1.000 μέτρα) και να κυκλοφορούμε με κοντομάνικα μέχρι το απόγευμα!
Κάναμε τις κραιπάλες μας, πήγαμε τις βόλτες μας, χαρήκαμε την εξοχή και στο τέλος βλαστημήσαμε την πόλη που ζούμε για άλλη μια φορά! Δεν ξέρω γιατί, αλλά τα τελευταία χρόνια, όποτε επισκέπτομαι τα πάτρια, φεύγω με όλο και πιο βαριά καρδιά! Δυσκολεύομαι ν’ αποχαιρετήσω όλο και περισσότερο τον τόπο και τους ανθρώπους και φεύγοντας σκέφτομαι την επόμενη φορά που θα ανηφορίσω! Κάνοντας ένα flashback στη ζωή μου νιώθω ευτυχής για το δρόμο που ακολούθησα αλλά όχι και τόσο για τον τόπο που κατέληξα να ζω τα τελευταία 25 χρόνια! Δεν είμαι σίγουρος ότι θα ξανάκανα το ίδιο σήμερα (ως προς την επιλογή διαμονής)!
Με αυτές τις σκέψεις καταλαβαίνω και τη μάνα μου αλλά και πολλούς άλλους συγχωριανούς κάποιας ηλικίας, που δυσκολεύονται ν’ αποχωριστούν τον τόπο που έζησαν όλη τους τη ζωή για να πάνε στις εστίες των παιδιών τους, όπου θα ξεχειμωνιάσουν! Τα προηγούμενα χρόνια το άλλοθι της μάνας μου (μαζί με τον καλό καιρό) ήταν ότι έπρεπε να μαζευτούν και να στεγνώσουν τα καρύδια (η τελευταία σοδειά της σεζόν) και τα εναπομείναντα ζαρζαβατικά (όσο το επέτρεπε η πρώτη πάχνη) για να οργωθούν οι κήποι πριν φύγει! Φέτος το άλλοθι ήταν οι δημοτικές εκλογές, παράλληλα με τον πολύ καλό καιρό!
Τώρα, γιατί τα γράφω όλα αυτά;
Επειδή, με αφορμή τη στάση της μάνας μου, θυμήθηκα ένα πολύ τρυφερό κείμενο του Ηλία Προβόπουλου για τους ξωμάχους της ζωής, στη στήλη «Ανθρώπινα» της Ελευθεροτυπίας (πέρυσι ή πρόπερσι, περίπου τέτοια εποχή) με τίτλο «Η κρυφή ανταρσία των γερόντων»! Περιγράφει αυτήν ακριβώς την αντίσταση των ηλικιωμένων (κυρίως της Ευρυτανίας) που αντιστέκονται στις προτροπές των δικών τους ότι πρέπει να μαζευτούν στις πόλεις, κοντά στα παιδιά τους, τα οποία επικαλούνται θέματα υγείας και ασφάλειας για να κάμψουν τις αντιρρήσεις των γονιών τους!
Υποθέτω πως τέτοιου είδους «αντάρτικα» συμβαίνουν σε πολλές περιοχές της ελληνικής υπαίθρου κάθε χρόνο!

"Όλοι στο ίδιο τσουβάλι, φίλε κι εμείς στο απυρόβλητο;"

Επειδή όλοι και όλα δεν είναι ίδια κι επειδή δεν μπορούμε να τα τσουβα-λιάζουμε όλα μαζί, φίλε Νίκο, δυο τρεις παρατηρήσεις για την τρέχουσα επικαιρότητα (του τόπου μας και ευρύτερα)!
Καταρχήν, να σου επισημάνω και πάλι ότι, τα ελληνικά μου (θεωρώ πως) είναι πολύ καλά κι εγώ πολύ προσεκτικός όταν τα χειρίζομαι (προφανώς και λόγω καθημερινής ενασχόλησης)!
Στο προκείμενο τώρα...
1. Εγώ δεν έβαλα ούτε σένα από κει ούτε μένα από δω!
Μπορείς να εντάσσεις τον εαυτό σου όπου θες κάθε φορά, δεν μπορείς όμως να το κάνεις αυθαίρετα για μένα! Άρα, οι αφορισμοί του τύπου... «είσαστε έτσι», «είμαστε αλλιώς» δε με αγγίζουν κι ούτε οφείλω να απολογηθώ για κανέναν (πλην εμού)!
2. Οι (αποδεδειγμένες*) μαλακίες που ανέφερα αφορούν τις ΗΓΕΣΙΕΣ της Αριστεράς κι όχι τη βάση (άσχετα αν η βάση της Αριστεράς -του μεγαλύτερου εκφραστή τουλάχιστον- είναι πιο "πρόβατα" από οποιαδήποτε άλλη βάση κόμματος)! Άρα, γιατί το πήρες προσωπικά το θέμα;
3. Μιλάμε για αυτοδιοιηκητικές εκλογές, όπου θα βγούν "οι μικροί κυβερνήτες" κάθε περιφέρειας και κάθε δήμου! Όχι για εθνικές εκλογές ή ευρωεκλογές όπου το κάθε κόμμα θα μετρήσει την απήχηση που έχει στην εκλογική βάση (και το βαθμό υπακοής της βάσης η Αριστερά, αφού εκείνη δε διεκδικεί εξουσία -ή μάλλον δε θέλει)! Άρα, η επιτυχία ή η αποτυχία πιστώνεται ή βαραίνει αντίστοιχα, κυρίως, τους επικεφαλείς των συνδυασμών, που ευθύνονται για τις βασικές επιλογές (στελεχών, συνεργασιών, τακτικής, ...) κι όχι τα κόμματα που πιθανόν τους στηρίζουν! Τώρα, αν τα πρόσωπα, που θα μας κυβερνήσουν κατά τόπους (ικανά ή όχι, διεφθαρμένα ή άφθαρτα, αποτυχημένα ή επιτυχημένα σε προηγούμενη θητεία) δεν παίζουν κανένα ρόλο στην τελική επιλογή και τα τσουβαλιάζουμε όλα μαζί γιατί (για μας) όλοι είναι ίδιοι και γιατί πρέπει να αντιδράσουμε στο... μνημόνιο (;), τότε «άντε γεια»! Δεν μπορείς όμως να αποκηρύσσεις μετά βδελυγμίας τον πρώην δήμαρχό σου και για το δήμαρχο της Λάρισας (π.χ.) να μη σου "καίγεται καρφί"!
4*. Και δυο χαρακτηριστικές περιπτώσεις (αφού αναρωτιέσαι για ποιες αποτυχίες φταίτε -ποιοι αλήθεια;) όπου έχει τεράστια ευθύνη η Αριστερά (ο κύριος εκπρόσωπός της βασικά):
α) η περιοχή μας (όπου μπορείς να δεις πού πήγαν οι ψήφοι της σε Λάρισα, Μαγνησία και Τρίκαλα και πού πήγαν του Μπούτα στην Καρδίτσα!)
β) η περιοχή που μένω (όπου βουϊζει ο τόπος για συναλλαγή με Πετρούπολη και Αιγάλεω -είχε 23% στον α΄ γύρο!)

Υ.Γ.1 Αν υπήρχε απλή αναλογική στην προκειμένη περίπτωση, θα είχαν λυθεί όλα τα προβλήματα στους δήμους; Δηλαδή στις ευρωεκλογές που ισχύει, είναι όλα «καλώς καμωμένα»;
Υ.Γ.2 Καταλήγεις υπερθεματίζοντας: «...δεν ακούμε ένα ευχαριστώ όταν βοηθάμε και σε τοπικό επίπεδο πάντα»;
Μήπως μπορείς να γίνεις λίγο πιο σαφής;
Για ποια βοήθεια μιλάς, από ποιους και σε ποια περίπτωση;
Υ.Γ.3 Το δεύτερο σκέλος του διλήμματος «Ή στραβός είν' ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε» δεν αφορά πάντα και μόνο τους άλλους!

Όλα αυτά τα λέω (με όλη την καλή διάθεση) επειδή τις επιλογές μας σε δήμο και περιφέρεια (π.χ. Πασχόπουλος, Παπαλιάγκας) προφανώς θα τις χρειαστούμε να σταθούν πλάι μας σε μελλοντικούς αγώνες μας, που μπορεί να ξεκινήσουν πριν καλά καλά "ξεκουραστούμε" από τους προηγούμενους!

Πάντα τέτοια παιδιά (με κάθε ευκαιρία και όποτε μπορούμε)!

Δημοτικές εκλογές σε 15 μέρες! Οι πρώτες μιας νέας εποχής (του "Καλλικράτη"), οι τελευταίες τέτοια εποχή και με τετράχρονη θητεία (οι επόμενες θα γίνονται Ιούνιο και κάθε 5 χρόνια -μαζί με τις ευρωεκλογές)!
Θυμάμαι παλιότερα (μέχρι πριν από 10-12 χρόνια) τέτοιες μέρες γινόταν “πανηγύρι” στο χωριό! Μαζεύονταν σχεδόν όλοι οι συγχωριανοί (από Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Αθήνα και εξωτερικό ακόμα) και γέμιζαν τα καφενεία, οι δρόμοι και τα σοκάκια! Αντιπαραθέσεις, κόντρες, αλισβερίσια, προσεγγίσεις των φαινομενικά αναποφάσιστων, τσακωμοί ενίοτε, αλλά μετά φίλοι στο τραπέζι με τα τσίπουρα! Εμείς οι νεότεροι περιμέναμε αυτό το Σαββατοκύριακο ως μια καλή ευκαιρία να ξαναβρεθούμε με τους φίλους μας, αφού συνήθως το καλοκαίρι δε συντονιζόμασταν (όπως τα τελευταία χρόνια με τα “ανταμώματα”) για να βρεθούμε στο χωριό όλοι μαζί μια συγκεκριμένη περίοδο! Για να τιμήσουμε το δικό μας αντάμωμα, λοιπόν, οργανώναμε ένα νυχτερινό τσιμπούσι (συνήθως στην “Αγριμπλιά” που είναι πιο ζεστά το φθινόπωρο)! Φτάσαμε να μαζευόμαστε μέχρι και 30 άτομα! Είχαμε ψηφίσει (ή θα ψηφίζαμε) στις εκλογές διαφορετικά κόμματα ή συνδυασμούς και πρόσωπα, δε μας ένοιαζαν και τόσο τα αποτελέσματα, αλλά στο τσιμπούσι... όλοι παρέα! Μπίρες, κρασιά, κοψίδια, μουσική, καλαμπούρι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες! Νιώθαμε “γεμάτοι” που ειδωθήκαμε και τα είπαμε άλλη μια φορά και δίναμε ραντεβού για την επόμενη μάζωξη! Παρόμοια τσιμπούσια κάναμε και τα καλοκαίρια όσοι βρισκόμασταν (μικρότερης κλίμακας βέβαια), αλλά αυτά των εκλογών είχαν άλλο χρώμα!
Μετά οι περισσότεροι μετέφεραν τα εκλογικά τους δικαιώματα στον τόπο που ζούσαν (όπου είχαν και την οικογενειακή τους μερίδα) και αυτό άρχισε να φθίνει!
Μεγαλώνοντας σκορπίσαμε κι εμείς από δω κι από κει (“σαν τα π’λιά” -που ‘λεγε και μια ψυχή στο χωριό), ριζώσαμε σε άλλους τόπους, διαφορετικούς ο καθένας μας και μεταδημοτεύσαμε εκεί γιατί οι ανάγκες το επιβάλλουν!
Mας έμειναν μόνο κάποιες φωτογραφίες από κείνες τις βραδιές, για να μας θυμίζουν τις “μικρές πατρίδες” (που λέει κι ο φίλος, ο Ηλίας Προβόπουλος) που μάλλον δε θα τις ξαναδούμε ποτέ ίδιες!

Μύθοι και αλήθειες γύρω από το Ημερολόγιο ή αλλιώς... «Κακό χωριό τα λίγα σπίτια!»

Ανήμερα της 11ης Σεπτέμβρη σήμερα κι ας επιχειρήσουμε να καταρρίψουμε (όχι άλλους "Δίδυμους Πύργους" αλλά) κάποιους μύθους (κοινώς... παραμύθια) που δημιουργήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι στο μικρόκοσμο του χωριού μας, με αφορμή την έκδοση ενός ημερολογίου!
Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή...

Μετά από μακρές συζητήσεις (που ξεκίνησαν πέρυσι, τέτοια εποχή ακριβώς) μια παρέα φίλων και συναδέλφων αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα λαογραφικό ημερολόγιο-βιβλίο. Επειδή το σχέδιο ήταν κάπως τολμηρό και φιλόδοξο δεν ήταν δυνατό να αφορά το 2010 αλλά την επόμενη χρονιά. Έγιναν οι απαραίτητες συζητήσεις μεταξύ μας και οι συνεννοήσεις με το Δ.Σ. του Συλλόγου μας (κυρίως με το προεδρείο) και τέθηκαν οι βασικοί άξονες «επί τάπητος». Ενημερωθήκαμε από τον πρόεδρο και το γραμματέα του Συλλόγου ότι κάτι ετοιμάζουν και κάποιοι άλλοι συμπατριώτες μας (Μπάμπης Γκ., Βασίλης Πλ.) αλλά δεν ήταν ακόμα οι δουλειές τους έτοιμες ούτε προγραμματισμένες να εκδοθούν μέσα στο 2010 (αφού θεωρούσαμε καλό να μη συμπέσουν δύο εκδόσεις στην ίδια χρονιά), οπότε μπορούσε να προχωρήσει το ημερολόγιο! Άρα δεν ετίθετο θέμα προτίμησης στο ερώτημα ποια έκδοση πρέπει να επιλέξει ο Σύλλογος για το 2010.
Αποφασίστηκε το ημερολόγιο να έχει τη μορφή που όλοι γνωρίζετε (αφού το κρατάτε ήδη στα χέρια σας), να είναι έτοιμο στα μέσα καλοκαιριού (για να επωφεληθούμε τον ερχομό των συγχωριανών για το «Αντάμωμα») και να βγει σε 300 αντίτυπα. Ο στόχος ήταν να καλυφθεί το κόστος (που πλησίασε τις 3.000 €) με την πώληση των μισών περίπου κι από κει και πέρα ό,τι πουληθεί να είναι κέρδος για το Σύλλογο! Εξ επαγγέλματος και λόγω της συνεργασίας μερικών από μας με κάποιους εκδοτικούς οίκους (Κέδρος, Μεταίχμιο) υπάρχουν κάποιες προσβάσεις στο χώρο, τις οποίες επωφεληθήκαμε και αξιοποιήσαμε (δεν ξέρω αν αυτό είναι μεμπτό ή θεωρείται υποστήριξη και χορηγία!)!
Το παραπάνω κόστος αφορούσε αποκλειστικά και μόνο τα τυπογραφικά έξοδα που συμπιέστηκαν όσο γινόταν προς τα κάτω! Τα όποια κέρδη φυσικά θα πήγαιναν εξ ολοκλήρου στο Σύλλογο! Φαντάζομαι πως είναι αυτονόητο ότι κανείς μας δεν είχε οικονομικό όφελος από αυτή την υπόθεση! Θεωρούμε μη ηθικό να θέλει κάποιος να επωφεληθεί οικονομικά από τις δραστηριότητες ενός Συλλόγου, που προσπαθεί να μαζέψει τις συνδρομές «φασούλι το φασούλι» για να αξιοποιήσει τα χρήματα σε κοινωφελή έργα, υποκαθιστώντας την ανύπαρκτη τοπική αυτοδιοίκηση! Εννοείται βέβαια ότι όσα αντίτυπα πήραμε (και πήρε αρκετά ο καθένας μας) πληρώθηκαν μέχρι το τελευταίο (κι έτσι έπρεπε φυσικά)!
Ως προς το περιεχόμενο τώρα, η έκδοση βασίστηκε σε υλικό που επιλέχθηκε από παλιότερες εργασίες κάποιων συμπατριωτών μας (Θανάσης Π., Βασίλης Πλ., Ζωή Τσ.) και από υλικό που συλλέχθηκε με κόπο από συγχωριανούς μας και από διάφορες υπηρεσίες! Ζητήθηκε η άδεια (όπου χρειαζόταν) για τη χρήση του υλικού των προαναφερθέντων και έγινε αναφορά στα ονόματα και τις εργασίες τους όπου ήταν απαραίτητο (στον πρόλογο και στη βιβλιογραφία του ημερολογίου αλλά και όπου μπήκε μέρος της δουλειάς τους). Πιστεύουμε πως οι εργασίες τους αξιοποιήθηκαν με σεβασμό στους δημιουργούς τους και ότι μέσα από το ημερολόγιο προβάλλονται και αναδεικνύονται περισσότερο! Αλήθεια, πόσοι γνώριζαν ή θυμούνταν την εξαίρετη δουλειά του αείμνηστου Θανάση; Πόσοι από μας γνώριζαν την επίσης σπουδαία δουλειά (μια χειρόγραφη αδημοσίευτη διπλωματική εργασία) της Ζωής;
Μεγάλο μέρος του ημερολογίου καταλαμβάνει το φωτογραφικό υλικό. Καταρχήν ζητήθηκε και αξιοποιήθηκε το φωτογραφικό αρχείο του Συλλόγου, που δημιουργήθηκε με αφορμή την περσινή έκθεση στο χώρο του σχολείου και συμπληρώθηκε με όσες φωτογραφίες ακόμα μπορέσαμε να συλλέξουμε. Ζητήθηκε από συγχωριανούς να μας δανείσουν παλιές φωτογραφίες κι αφού αξιοποιηθούν για το ημερολόγιο να επιστραφούν ξανά στους κατόχους τους. Αρχές Ιουλίου που ανέβηκα στο χωριό (λίγες μέρες πριν κλείσει το περιεχόμενο του ημερολογίου) ζήτησα και πάλι φωτογραφίες απ’ όσους έτυχε να συναντήσω στο καφενείο ή αλλού! Δυστυχώς, δεν υπήρξε ανταπόκριση και οπωσδήποτε δεν μπορούσα να πιέσω κανέναν ούτε μπορούσα να γυρνάω στα σπίτια και να ψάχνω σεντούκια και σερβάντες (το ’κανα στο σπίτι μου)!
Να σημειωθεί εδώ ότι έλλειψαν γύρω στις 15 φωτογραφίες από την έκδοση γι’ αυτό και υπάρχουν κάποια κενά στο ημερολόγιο (π.χ. 200-210 σελ.). Όποιοι πάντως διέθεσαν φωτογραφικό υλικό μεμονωμένα αναφέρονται στο τέλος του ημερολογίου ως πηγές. Ίσως, εκ παραδρομής, να έγινε κάποιο λάθος και να μην αναφέρθηκε κάποιος ως πηγή υλικού (σίγουρα όχι εσκεμμένα) γιατί το τελευταίο διάστημα ήταν πολύ πιεστικό! Το ημερολόγιο έπρεπε να είναι έτοιμο στις 20 Ιούλη και μέχρι τις 10 του μήνα προσπαθούσαμε ακόμα να μαζέψουμε φωτογραφίες! Θύμα λάθους εκ παραδρομής έπεσε, για παράδειγμα, κι ο ίδιος ο πρόεδρος του Συλλόγου, στον οποίο ανήκουν οι «Διαδρομές» στο τέλος του βιβλίου (σελ. 243-246) και δεν αναφέρεται πουθενά το όνομά του (προς τιμήν του δεν ανέφερε καν το γεγονός)! Όσο για τις φωτογραφίες του αρχείου του Συλλόγου δεν μπορούσαμε να γνωρίζουμε από πού προέρχεται η καθεμιά, πολύ περισσότερο δε, ποιος φωτογράφος την έχει τραβήξει (εδώ τίθεται θέμα copyright?)!

Εν τέλει και για να κλείνουμε, έγινε μια πρώτη αξιόλογη (πιστεύουμε) προσπάθεια του Συλλόγου σ’ αυτόν τον τομέα (σίγουρα θ’ ακολουθήσουν κι άλλες) και ως πρώτη προφανώς έχει παραλλείψεις, ατέλειες, αδυναμίες, λάθη! Από τη μεριά μας δε διεκδικούμε ούτε δάφνες ούτε συγγραφικές περγαμηνές (με τις τελευταίες τουλάχιστον είχαμε μια πρότερη μικρή σχέση κάποιοι από μας). Από την άλλη ποτέ δεν προσπαθήσαμε να οικειοποιηθούμε δουλειές άλλων! Όπως αναφέρεται στο εξώφυλλο του ημερολογίου και στη βιβλιογραφία του την επιμέλεια της έκδοσης είχαμε, τη συγγραφή των εισαγωγικών κειμένων και την καταγραφή των ντοπιολαλιών-φράσεων-παροιμιών (χωρίς φυσικά να διεκδικούμε και την πατρότητα των τελευταίων)!
Η ουσία πάντως είναι πως ένας μικρός και νέος ουσιαστικά Σύλλογος (απενεργοποιημένος μέχρι πριν από δύο χρόνια) έκανε στο πολύ σύντομο χρονικό διάστημα της επαναδραστηριοποίησής του πολλά και σπουδαία πράγματα (στα οποία θα αναφερθούμε σε μια επόμενη ανάρτηση)! Ανάμεσα σ’ αυτά και η συγκεκριμένη έκδοση, κάτι που άλλοι Σύλλογοι, μεγαλύτεροι, οικονομικά εύρωστοι και με ιστορία ετών πίσω τους δεν το έκαναν ως τώρα! Ας δούμε λοιπόν τα θετικά της πρώτης απόπειρας κι ας βάλουμε πλώρη για τις επόμενες με στόχο να είναι καλύτερες! Κριτική, επισημάνσεις, συμβουλές, προτάσεις κι οτιδήποτε άλλο καλοπροαίρετο, δεκτά! Γκρίνιες, μεμψιμοιρίες κι ανέξοδη κριτική (έτσι, για να ’χουμε κάτι να λέμε) πιστεύω πως δε χρειάζονται. Ούτε το Σύλλογο πάνε μπροστά ούτε, κατ’ επέκταση, τον τόπο!
Είμαστε πολύ λίγοι γι’ αυτό και δεν περισσεύει κανείς μας! Είμαστε όλοι απαραίτητοι! Κι όπως πολύ σοφά λέει κι ο λαός μας: «Κακό χωριό τα λίγα σπίτια»! Ας μην τα λιγοστέψουμε κι άλλο, ας βρούμε τρόπους κι αφορμές να γίνουν περισσότερα...
Αυτά για την ιστορία, για να μπουν μερικά πράγματα στη θέση τους και για να διαλυθούν κάποιοι μύθοι!
Και να με συμπαθάτε αν κούρασα ή στεναχώρησα με τα γραφόμενά μου!

Υ.Γ. Προσωπικά, πιστεύω ακράδαντα σ’ αυτό που είπε πριν από μισό αιώνα ο J.F.Kennedy (ελαφρώς παραφρασμένο): «Μην ρωτάς τι έκανε ο τόπος σου για σένα, κοίτα τι μπορείς να κάνεις εσύ γι’ αυτόν»!

Τα "σημάδια" του Αμάρμπεη!

Πολλά καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων τα περνούσα (παρέα με τον αδερφό μου) κοντά στον παππού μου το Γιάννη, που έβοσκε τα πρόβατα στον Αμάρμπεη. Το κοπάδι ανέβαινε στο βουνό συνήθως με το που σταματούσε το "καζάνι" (τέλη Ιούνη με αρχές Ιούλη) και έμενε εκεί μέχρι τον "Αντριά" (τέλη Νοέμβρη με αρχές Δεκέμβρη) περίπου, ανάλογα με τον καιρό.
Είχαμε στάνες σε διάφορα σημεία του βουνού, οπότε μπορούσαμε να διανυκτερεύουμε οπουδήποτε. Πολλές φορές το "γρέκι" (το μέρος που περνούσε τη νύχτα το κοπάδι) άλλαζε ακόμα και κάθε βράδυ! Υπήρχαν όμως τέσσερα-πέντε σταθερά σημεία διανυκτέρευσης που ήταν και τα πιο βασικά! Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γνωρίζουμε το βουνό απ' έξω κι ανακατωτά!
Γνωρίζαμε το βουνό σπιθαμή προς σπιθαμή! Δε νομίζω να υπήρχε πλαγιά που να μην είχαμε κοιμηθεί, δέντρο που να μην είχαμε καθίσει από κάτω, πηγή που να μη μας είχε ξεδιψάσει, καρπός που να μην τον είχαμε γευτεί!
Τα βράδια ξαπλώναμε ανάσκελα και προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε τη Μικρή και τη Μεγάλη Άρκτο και άλλους αστερισμούς ή αστέρια να πέφτουν. Αν τύχαινε να κάνουμε "γρέκι" στην κορυφογραμμή του Αμάρμπεη, προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε (από τα φώτα τους) πού βρισκόταν καθένα από τα 12 χωριά της πίσω πλευράς, του κάμπου (Τσαπουρνιά, Φαρμάκη, Μηλέα, Γιαννωτά, Βουβάλα, ...), όπως μας τα είχε πει και δείξει ο παππούς!
Αν και ανεβήκαμε πάρα πολλές φορές στην κορυφή του βουνού και συχνά περνούσαμε και προς την πίσω πλευρά με το κοπάδι (χωρίς ποτέ να έχουμε προβλήματα με τους τσοπάνηδες των γειτονικών χωριών-μια και η κορυφογραμμή ήταν το σύνορο κι αποτελούσε ένα είδος υφαλοκρηπίδας ή FIR μεταξύ των χωριών), αυτά ποτέ δεν τα προσέξαμε! Βλέπαμε την τσιμεντένια κολώνα της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στη "Σημαία" (το ψηλότερο σημείο του Αμάρμπεη) με την μπρούτζινη σφραγίδα από πάνω αλλά στη διπλανή κατασκευή (πόσο μάλλον στις άλλες που είναι παρακάτω) δε δίναμε ιδιαίτερη σημασία!

Σ' αυτά, λοιπόν, τα πέτρινα "μνημεία" των τσοπάνηδων είναι αφιερωμένη αυτή η ανάρτηση.
Πρόκειται για κάποιες πέτρινες κατασκευές των βοσκών (με πλάκες που μάζευαν από το μέρος εκεί γύρω), που βρίσκονται προς την πλευρά της Τσαπουρνιάς. Σκοπό είχαν (όπως με πληροφόρησε ο καλός φίλος Παναγιώτης σε μια πρόσφατη περιήγησή μας στη ΒΑ πλευρά του Αμάρμπεη-που ως κυνηγός τον αφορά, άρα κάτι παραπάνω θα ξέρει!), να προσανατολίζουν τους τσοπάνηδες τις φθινοπωρινές μέρες που το βουνό το σκέπαζε η αντάρα και η ορατότητα ήταν πολύ περιορισμένη! Έτσι εντοπίζοντας αυτές τις πέτρινες στήλες οι τσοπάνηδες γνώριζαν και πού βρίσκονται! Έπαιζαν δηλαδή το ρόλο της πυξίδας (ή της σημαδούρας)! Βρίσκονται δε στην πλευρά αυτή επειδή (υποθέτω) δεν υπάρχουν άλλα εμφανή φυσικά σημάδια.
Έμεινα έκπληκτος σ΄αυτά που μου 'λεγε ο Πάνος! Να μην τα έχω πάρει χαμπάρι 35 χρόνια (...και βάλε); Να μην έχω ακούσει τίποτα από τον παππού μου ή τον πατέρα μου; Ή μήπως μας τα είχαν πει και δεν τα θυμάμαι; Ποιος ξέρει!
Σημασία έχει ότι μετά από τόσα χρόνια αυτό το βουνό (στολίδι, σύμβολο και βαριά κληρονομιά για τους ανθρώπους που γέννησε ο τόπο μας) ακόμα το ανακαλύπτω!
Ίσως γι' αυτό κι εγώ έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τη συγκεκριμένη περιοχή του χωριού μας κι έγινα έξαλλος με τις πρόσφατες βουλές του "άρχοντά" μας...

Ο Μ.Ε.Σ. Άκρης, το φετινό "Αντάμωμα", ο "δήμαρχος" και άλλες ιστορίες...

Φίλοι, πατριώτες ("εφ' όπλου λόγχη" που 'λεγε κι ο Τζιμάκος!) γεια και χαρά σας!
Λοιπόν, καταρχήν το Αντάμωμα είναι στις 13-8-2010 (φίλε Νίκο) για να μη μπερδευόμαστε.
Για τα υπόλοιπα τώρα:
1. Χορηγίες, ενισχύσεις, οικονομικές βοήθειες..., όχι ότι δεν τις χρειαζόμαστε αλλά έτσι, να μας λείπουν!
2. Το νυν (...και εσαεί) δήμαρχο οι συγχωριανοί μας τον έκριναν (και τον κατέκριναν, ακόμα και οι φανατικοί υποστηρικτές του). Ειδικά μετά το θέμα των ανεμογεννητριών τον πήρανε χαμπάρι όλοι (εκτός απ' τους αμετανόητους που ξεγελιούνται με 3 κιλά ρύζι κι άλλα τόσα μακαρόνια!). Τώρα ας τον κρίνει κι η Ιστορία!
3. Όσο για το χαρακτηρισμό του για τα μέλη και το Δ.Σ. του Συλλόγου, εδώ… γελάμε! Μαθήματα δημοκρατίας από κάτι τύπους που δεν ξέρουν καν τη σημασία της λέξης και δεν την εφάρμοσαν ποτέ στη (δημόσια τουλάχιστον) ζωή τους δεν είναι δυνατόν να τα πάρουμε στα σοβαρά!!!
Πάντως, σε λίγο, τελειώνουν τα ψέμματα. Τέσσερις μήνες έμειναν (είναι μεγάλο διάστημα λέτε για τις τελευταίες "αρπαχτές";) και game over!
4. Η κατάσταση τώρα στον καινούριο (διευρυμένο) δήμο Ελασσόνας (όποιος και να 'ναι ο νέος δήμαρχος) χειρότερα αποκλείεται να είναι! Περισσότερη σημασία θα μας δώσουν ως 53ο (έστω) δημοτικό διαμέρισμα απ' ότι ως 3ο που ήμασταν ως τώρα!
Είμαι σίγουρος ότι σε κάποια ζωτικής σημασίας θέματα (επισκευή των αιθουσών του σχολείου μας και αξιοποίησή του, δημιουργία αναψυκτηρίου πέριξ ή εντός της πλατείας, δημιουργία ενός μικρού πάρκου αναψυχής σε τοποθεσία έξω από το χωριό) θα συννενοηθούμε!
Αυτά, προς το παρόν!

Υ.Γ. Μια παράκληση προς τα νεότερα μέλη και γενικότερα τους νέους και τις νέες του χωριού μας (τους κάτω των 30): αρπάξτε την ευκαιρία που σας δίνεται μέσα από το Σύλλογο για δραστηριοποίηση στα κοινά του τόπου μας και για κοινωνική προσφορά στους ανθρώπους του! Κοινοποιείστε τις ιδέες σας και τις απόψεις σας για οτιδήποτε αφορά τον τόπο μας και μοιραστείτε τις με ανθρώπους που, πιστέψτε με, σας συνδέουν πάρα πολλά!
'Ολοι μας ίσως περάσαμε από τέτοια φάση (σνομπισμού, ωχαδερφισμού, αδιαφορίας για το χωριό) αλλά μεγαλώντας νιώσαμε κάποια στιγμή οι ρίζες να μας τραβούν πίσω στον τόπο που γεννηθήκαμε ή καταγόμαστε!
Ένας σύλλογος είναι ζωντανός οργανισμός και ως τέτοιος χρειάζεται ανανέωση και "νέο αίμα", που εσείς πρέπει να δώσετε! Τα παιδιά που ασχολούνται σήμερα κάποια στιγμή θα βαρεθούν, θα κουραστούν, θα αφιερωθούν σε κάτι άλλο και θα τα παρατήσουν! Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει διάδοχη κατάσταση για να αποφευχθούν λάθη του παρελθόντος, λάθη που κάναμε κι εμείς...
Ευχαριστώ και συγγνώμη αν κούρασα!

"Ο Αη Γιάννης ο Κλήδονας"

Εδώ και μερικά χρόνια έχουν αρχίσει να αναβιώνουν μερικά έθιμα της περιοχής στο χωριό μας! Σημαντικό ρόλο σ' αυτό έπαιξε ο Μ.Ε.Σύλλογος Άκρης αλλά και αρκετοί κάτοικοι, οι οποίοι είτε νοσταλγούσαν τις εποχές που τηρούνταν αυτά τα έθιμα είτε ήθελαν να σπάσουν τη μονοτονία της ζωής τους στο χωριό βρίσκοντας ξανά αφορμές για να γιορτάσουν κάτι. Και καλά έκαναν, εδώ που τα λέμε!
Ένα απ' αυτά τα έθιμα που αναβίωσαν οι γυναίκες του χωριού (αφού νεαρά κορίτσια δεν υπάρχουν) είναι και του Αη Γιάννη του Κλήδονα, που γιορτάζεται σαν σήμερα.
Δεν ξέρω, αν γιορτάστηκε φέτος αλλά πέρυσι έτυχε να έχω ανεβεί εκείνες τις μέρες στο χωριό με την κόρη μου και το πετύχαμε. Καμιά ντουζίνα γυναίκες (γιαγιάδες όλες) με τους στολισμένους κουβάδες πάνω στο κεφάλι και τραγουδώντας πήγαιναν στη βρύση της πλατείας για να πάρουν το "αμίλητο νερό"! Πήρα τη φωτογραφική μηχανή από το αυτοκίνητο και τράβηξα 5-6 φωτογραφίες, τις οποίες και βάζω σ' αυτή την ανάρτηση.

Και λίγα λόγια για το έθιμο...
Επειδή οι καλοκαιρινοί μήνες (ειδικά ο Ιούνιος) δεν έχουν και πολλές γιορτές, οι παλιότεροι έψαχναν αφορμές για να γιορτάσουν! Μια τέτοια ήταν και τα γενέθλια του Ιωάννη του Προδρόμου στις 24 Ιούνη, αφού κατά τον Ευαγγελιστή Λουκά ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού. θυμίζω πως δυο μέρες νωρίτερα είναι το θερινό ηλιοστάσιο, όπου έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου.
Το απόγευμα της παραμονής της γιορτής του Αη Γιαννιού, λοιπόν, σε αρκετά μέρη της Ελλάδας, κάποια κοπέλα έφερνε από τη βρύση μία κανάτα νερό, χωρίς να μιλήσει καθόλου, σε όποιον και να συναντούσε στο δρόμο. Μες στην κανάτα με το "αμίλητο νερό" έριχναν οι κοπέλες διάφορα προσωπικά τους αντικείμενα (δαχτυλίδια, βραχιόλια, καρφίτσες, κουμπιά). Σκέπαζαν κατόπιν την κανάτα με ένα κόκκινο πανί και την άφηναν εκεί όλη τη νύχτα. Την άλλη μέρα άνοιγαν τον Κλήδονα, έβγαζαν ένα αντικείμενο και την ίδια στιγμή μία από τις κοπέλες έλεγε ένα στιχάκι. Σε όποια ανήκε το αντικείμενο, σ' αυτή αναφερόταν και το στιχάκι. Τα κορίτσια έπειτα έπιναν από το "αμίλητο νερό" αλλά το κρατούσαν στο στόμα και δεν το κατάπιναν έως ότου άκουγαν κάποια φωνή ή έβλεπαν κάποιο διαβάτη. Τη λέξη που θα άκουγαν ή το όνομα του διαβάτη το συσχέτιζαν με το όνομα του μελλοντικού συζύγου τους! Έτσι βγήκε και η δημώδης έκφραση "ήπιε τ' αμίλητο νερό" που λέγεται για κάποιον που μένει αμίλητος.
Τα αντικείμενα του Κλήδονα τα έβαζαν το βράδυ κάτω από το προσκέφαλό τους και έβλεπαν όνειρο μέσω του οποίου προσπαθούσαν να μαντέψουν τη τύχη τους.
Επίσης την ημέρα του Αη Γιαννιού κοιτούσαν μέσα στο πηγάδι, ακριβώς στις 12 το μεσημέρι, σκεπασμένες μ' ένα κόκκινο πανί για να δουν φυσικά αυτόν που θα παντρευτούν!

"Ηλιοβασιλέματα γεμάτα αναμνήσεις..."

Έχουμε ακούσει από πολλούς να μιλούν για το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα που αντίκρισαν στο Σούνιο, στη Σαντορίνη (αλλά και σ' άλλα Κυκλαδονήσια), στο Ιόνιο, σε διάφορες γωνιές της χώρας μας! Πολλοί από μας έχουμε θαυμάσει και φωτογραφήσει τις τελευταίες πινελιές του ήλιου πριν χαθεί στον ορίζοντα. Τα περισσότερα από τα ηλιοβασιλέματα αυτά έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους: ο ήλιος "βουλιάζει" σιγά σιγά προς τη θάλασσα, καθρεφτίζεται μέσα της κι οι αντανακλάσεις του δημιουργούν ένα πανέμορφο θέαμα με τις αποχρώσεις που προκύπτουν απ' το ανακάτεμα του μπλε, του κόκκινου, του κίτρινου, του μαύρου!
Λίγοι όμως θεωρούν ότι σπάνιας ομορφιάς θέαμα μπορείς να αντικρίσεις κι όταν ο ήλιος χάνεται ανάμεσα στα σύννεφα και δύει πίσω από αγέρωχα βουνά! Κάποιες φωτογραφίες απ' το χωριό και το σημείο κατατεθέν των εξορμήσεών μας (σε υψόμετρο 1.056 μ. - αν θυμάμαι καλά) ίσως πείσουν και τον πιο δύσπιστο! Είναι τραβηγμένες πέρυσι τον Ιούνη, το μήνα με τις μεγάλες μέρες και τις μικρές νύχτες, που τον περιμέναμε πώς και πώς όταν είμασταν πιτσιρικάδες γιατί έκλειναν τα σχολεία και χορταίναμε μπάλα, αφού νύχτωνε κοντά στις δέκα! Τότε νοιαζόμασταν μόνο για τη μπάλα (όσα ήταν μέρα) και για καμιά καλή κορομηλιά (όταν έπεφτε η νύχτα). Τώρα να πάμε καμιά βόλτα, να βγάλουμε καμιά φωτογραφία, άντε, να πιούμε και κανένα τσιπουράκι (όχι ξεροσφύρι βέβαια)!
Αλλά γι' αυτά θα μιλήσουμε άλλη φορά...
Αργότερα θα επανέλθω με φωτογραφίες που τράβηξε σε διάφορα μέρη του χωριού μας ο πολύ καλός φίλος Βασίλης, αξιοποιώντας το πλούσιο αρχείο του!

"Να μας έχει ο Θεός καλά, πάντα ν' ανταμώνουμε..."

Η αρχή έγινε λίγα χρόνια πριν.
Πρώτα στήθηκε μια σκηνή κι έδωσε το στίγμα.
Πέρυσι το καλοκαίρι έγινε η προεργασία. Καθαρίστηκε ο χώρος απ' τις "βατσινιές" και κλαδεύτηκαν τα μικρά δέντρα (βελανιδιές, γκορτσιές, πουρνάρια) για να πάρουν ανάπτυξη. Άρχισε λοιπόν η αρχική ιδέα να παίρνει σάρκα και οστά.

Φέτος οριοθετήθηκε η "εστία", απαραίτητη τόσο για τις κρύες μέρες κάθε εποχής όσο και για τις καλοκαιρινές νύχτες.
Η παρέα όλο και μεγάλωνε και διευρύνονταν με άτομα κάθε ηλικίας (από 2 έως 72+ χρονών). Πρώτα ήμασταν μια παρέα (με ψυχή και συνδετικό κρίκο το Βασίλη) από 5-6 φιλαράκια, που πηγαίναμε για βόλτα και αγνάντι, για να τραβήξουμε καμιά φωτογραφία, για να μαζέψουμε μανιτάρια, για να... στείλουμε κανένα μήνυμα με το κινητό! Μετά πήραμε και τα πιτσιρίκια μας, που δε χόρταιναν το παιχνίδι στη φύση και την απόλυτη ελευθερία. Τώρα, πάμε οικογενειακώς! Οι γυναίκες μας (άλλες με καταγωγή από το ίδιο ή από διπλανά χωριά, άλλες από την άλλη άκρη της Ελλάδας) το απολαμβάνουν κι αυτές το ίδιο.
Φέτος, τη Δευτέρα του Πάσχα, βρεθήκαμε εκεί για πικ νικ καμιά εικοσιπενταριά φίλοι-χωριανοί (που ήρθαμε από Λάρισα, Αθήνα, Μακεδονία, Γερμανία για τις Άγιες μέρες) με τις γυναίκες και τα πιτσιρίκια μας και πολύ το χαρήκαμε. Ήπιαμε τα τσίπουρα και τα κρασιά μας (παραγωγής μας ή φίλων μας) και φεύγοντας κάναμε μια πρόποση-υπόσχεση: να ξαναβρεθούμε το ερχόμενο καλοκαίρι (κοντά στο Δεκαπενταύγουστο), με όσο γίνεται πιο διευρυμένη παρέα, στον "τόπο του εγκλήματος"!
Να 'μαστε όλοι καλά να ξανανταμώσουμε παιδιά...

Υ.Γ. Α, νομίζω πως κάτι ξέχασα (για τους μη μυημένους!).
- Πού συμβαίνουν όλα αυτά;
- "Στ' Λιάκ(η)"!

Για τον Αμάρμπεη, που σώθηκε απ' τους "σωτήρες" και τους "άρχοντες"!

Η ιστορία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας (το 2002 νομίζω), όταν στήθηκαν οι κεραίες με τους ανεμομετρητές στην κορυφογραμμή του. Όσοι ανεβήκαμε αυτό το διάστημα μέχρι την κορυφή τις κοιτάζαμε με περιέργεια (μέχρι και μπουγέλο φάγαμε απ' αυτές!) και υποθέταμε ότι είναι του Στρατού ή της Γεωγραφικής Υπηρεσίας. Αμ δε!
Οι "σωτήρες" του περιβάλλοντος (και της τσέπης τους φυσικά) με την εταιρεία που έστησαν έκαναν κρούση για "αξιοποίηση" του βουνού (του αέρα του πιο συγκεκριμένα) στο γειτονικό δήμο Σαρανταπόρου. Όταν οι γείτονες "κλώτσησαν", βρήκαν πρόσφορο έδαφος στο δήμο μας, που έχει "άρχοντα" με οικολογικές ανησυχίες και πατριωτικές ευαισθησίες. Ο "άρχοντάς" μας λοιπόν δέχθηκε, αφού ήθελε (σύμφωνα με δηλώσεις του) να βοηθήσει το ελληνικό κράτος στην ανάπτυξη πράσινης ενέργειας αλλά και το χωριό μας για να αναπτυχθεί, να ωφεληθεί οικονομικά και να τον... ευγνωμονεί στο διηνεκές! (Όχι, προσωπικό όφελος δεν υπήρχε, για τη φουκαριάρα τη χώρα του θα το 'κανε!!!).
Το θέμα έσκασε σαν μπόμπα στα κεφάλια μας πριν από ένα χρόνο περίπου (Μάρτης 2009): Αιολικό πάρκο στην κορυφή του Αμάρμπεη! Θα το ανακοίνωνε ο ίδιος ο "άρχοντας" (μαζί με τους εκπρόσωπους της εταιρείας) τις μέρες του περσινού Πάσχα με κάθε επισημότητα! Φυσικά, θεωρούσε ότι έχει τη σύμφωνη γνώμη του χωριού στο τσεπάκι του και δε δεχόταν αντιρρήσεις από κανένα γιατί το έκανε "για να βοηθήσει τον τόπο".
Τι κι αν σύσσωμοι (σχεδόν) οι κάτοικοι αντιτάχθηκαν στην τσιμεντοποίηση ενός βουνού-συμβόλου για το χωριό μας; Οι "σωτήρες" μας εκεί, με νύχια και με δόντια να το κάνουν "για το καλό μας"! Άντε να καταλάβουν αυτοί ότι το συγκεκριμένο βουνό για πολλές δεκαετίες στήριζε ουσιαστικά την κτηνοτροφία του χωριού μας φιλοξενώντας χιλιάδες γιδοπρόβατα στις καταπράσινες πλαγιές και ρεματιές του κατά τους μισούς τουλάχιστον μήνες του χρόνου. Σιγά μην κάθονταν να σκεφτούν ότι ακόμη και στις μέρες μας φιλοξενεί όλη την κτηνοτροφία που απόμεινε στο χωριό μας. Δε χρειάζεται νομίζω να επεκταθώ και στα πολλαπλά άλλα οφέλη που πρόσφερε και προσφέρει η ευρύτερη περιοχή του Αμάρμπεη (ξυλεία, χλωρίδα και πανίδα, αναψυχή) και που με την "αξιοποίηση" κινδύνευαν άμεσα.

Αυτό το βουνό κάποιοι ήθελαν να το θυσιάσουν στο βωμό "της ανάπτυξης και της προόδου"! Ο Αμάρμπεης μπορεί για ελάχιστους να μη σημαίνει και πολλά πράγματα, για τους περισσότερους από μας όμως έχει ανεκτίμητη αξία και δεν τον χαρίζουμε σε κανέναν! Κι όπως κατηγορηματικά δήλωναν κάποιοι μεγαλύτεροί μας "όπως τον παραλάβαμε από τους πατεράδες μας, έτσι θα τον παραδώσουμε στα παιδιά μας και τα εγγόνια μας". Ήταν πρωτοφανής ο ξεσηκωμός του συνόλου σχεδόν των συγχωριανών ενάντια στα σχέδια του "άρχοντα" και της εταιρείας. Το πιο συγκινητικό ήταν να βλέπεις 75άρηδες κι 80άρηδες αποφασισμένους για όλα, καθώς και νέους, που δε μεγάλωσαν στο χωριό (οπότε δεν έχουν πολλές προσωπικές παραστάσεις και αναμνήσεις απ' τον τόπο) ή δε μένουν πια σ' αυτό, να εναντιώνονται στην αδιαλλαξία του "άρχοντα" με τον ίδιο ζήλο!
Αν και ο αγώνας ήταν καθολικός, αξίζει να σημειωθεί η αποφασιστική συμβολή των παιδιών του Μ.Ε.Σ. Άκρης και του τοπικού συμβουλίου (και ιδιαίτερα των δύο προέδρων). Τελικά, όπως πιθανόν γνωρίζετε, μετά από αγώνα που κράτησε περίπου 6 μήνες κι αφού η υπόθεση κατέληξε στα δικαστήρια (μιας και οι διάφοροι Πόντιοι Πιλάτοι "ένιπταν τας χείρας τους"), το χωριό μας δικαιώθηκε κι απέτρεψε την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος στον Αμάρμπεη.
Ίσως για πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση (για νωρίτερα δε γνωρίζω) το χωριό εμφανίστηκε με τέτοια ομόνοια και αποφασιστικότητα απέναντι σε ένα σοβαρό ζήτημα που το αφορούσε (τουλάχιστον εγώ δε θυμάμαι κάτι ανάλογο)!
Ας γίνει αυτό κι ένα καλό παράδειγμα για το μέλλον, γιατί οι καιροί είναι πονηροί και μπορεί να 'ρθουν και χειρότερα αργότερα!